Tabel Lengkap Bahasa Sunda Lemes A-Z
Tabel Lengkap Bahasa Sunda Lemes A-Z
Bahasa Sunda Lemes dan Artinya – Dilihat berdasarkan dari penelitian yang ada, tatakrama dalam bahasa sunda ada beberapa ragam, atau tingkatan jenis gaya bahasa, yang biasa digunakan dalam kehidupan sehari-hari di tanah pasundan. Tingkatan ragam bahasa tersebut adalah “Ragam bahasa lemes atau (halus), dan juga ragam bahasa kasar.”
Pada hakekatnya, digunakannya ragam bahasa lemes atau (halus) tidak lain adalah untuk menunjukkan rasa hormat kepada yang diajak bicara, atau yang bicara kepada yang diajak bicara. Intinya, menunjukan rasa hormat kepada yang diajak bicara, seperti saat berbicara kepada orang tua atau orang yang lebih tua dari kita.
JENIS RAGAM BASA SUNDA LEMES
Ada beberapa ragam jenis penggunaan tatakrama gaya bahasa sunda lemes atau (halus) yang biasa dipergunakan, sedikitnya ada 6 (enam) buah jenis ragam gaya bahasa, diantaranya yaitu :
1. Ragam Basa Lemes Pisan/luhur
2. Ragam Basa Lemes Keur Batur
3. Ragam Basa Lemes Keur Sorangan/lemes sedeng
4. Ragam Basa Lemes Kagok/panengah
5. Ragam Basa Lemes Kampung/dusun
6. Ragam Basa Lemes Budak
Berikut ini list kumpulan basa Sunda loma (biasa), basa Sunda lemes keur ka sorangan (halus untuk diri sendiri), dan basa Sunda lemes keur ka batur (halus untuk orang lain)
(Baca juga: Nama Anggota Badan dalam Basa Sunda Lemes)
| Basa loma (biasa) | Basa lemes keur ka sorangan | Basa lemes keur ka batur | Bahasa Indonesia |
|---|---|---|---|
| abus | lebet | lebet | masuk ke dalam |
| acan | teu acan | teu acan | belum |
| adi | (pun) adi | (tuang) rai, (tuang) rayi | adik |
| adi beuteung | (pun) adi, adi beuteung | (tuang) rai, (tuang) rayi | adik ipar |
| adu | aben | aben | adu |
| ais | ais | emban | menggendong |
| ajang | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
| ajar | ajar | wulang, wuruk | mengajar |
| aji | aji | aos | mengaji |
| aju | ajeng | ajeng | menyampaikan |
| akang | akang | engkang | kakak |
| aki | (pun) aki | (tuang) éyang | kakek |
| aku | angken | angken | mengaku |
| ali | ali, cingcing | lélépén | cincin |
| alo | (pun) alo | kapiputra | keponakan |
| alus | saé | saé | bagus |
| ambéh | supados | supados | supaya |
| ambek | ambek | bendu, wera | marah |
| ambeu | ambeu | ambung | mencium bau |
| amit | permios | permios | pamit |
| amitan | permios | permios | permisi |
| amprok | tepang | tepang | bertemu |
| anak | (pun) anak | (tuang) putra | anak |
| anco | cawis | cawis | kerangka |
| anggang | tebih | tebih | jauh |
| anggel | bantal | bantal, kajang mastaka | bantal |
| anggeus | atos, parantos, réngsé | atos, parantos | sudah |
| angir | kuramas | kujamas | keramas |
| angkir | ulem, haturanan calik | ulem, haturanan calik | undang |
| anjang | deuheus | tatamu | bertamu |
| antara | antawis | antawis | antara |
| anteur | jajap | sarengan | antara |
| anti | antos | antos | tunggu |
| anyar | anyar | anyar | baru |
| anyaran | nembéan | nembéan | baru |
| arang | awis, awis-awis | awis, awis-awis | mahal |
| arék | badé, seja | badé, seja | akan |
| arep | ajeng | ajeng | harap |
| ari | dupi, upami | dupi, upami | kalau |
| asa | raos | raos | perasaan |
| asal | kawit | awit, kawit | mula |
| aso | aso | leleson | istirahat |
| astana | makam, pajaratan, pasaréan | makam, pajaratan, pasaréan | kuburan |
| asup | lebet | lebet | masuk |
| atawa | atanapi | atanapi | atau |
| ati-ati | ati-ati | atos-atos | awas, hati-hati |
| atoh | bingah | bingah | senang |
| awak | awak | salira | badan |
| awéwé | awéwé | istri | perempuan |
| aya | aya | aya | ada |
| babantu | babantu | babantos | membantu |
| babari | gampil | gampil | mudah |
| babatang | mayit | layon | jenazah |
| babaturan | réréncangan | réréncangan | teman |
| baca | aos | aos | baca |
| badag | ageung | ageung | besar |
| badami | badanten | badanten | bermusyawarah |
| badan | badan | salira | badan |
| badarat | badarat | nyacat | mendarat |
| badéga | réncang | réncang | kawan |
| baé | sawios, teu sawios, wios | sawios, teu sawios, wios | tidak apa-apa |
| baganti | bagentos | bagentos | berganti |
| bagéa | haturan | haturan | selamat, silahkan |
| bagéan | bagéan | hancengan | bagian |
| bageur | bageur | saé manah | baik |
| bagilir | bagentos | bagentos | bergilir |
| baheula | kapungkur | kapungkur | dahulu |
| baju | baju | anggéan,anggoan, raksukan | pakaian |
| bakal | badé, seja | badé, seja | akan |
| bakti | baktos | baktos | bakti |
| balik | wangsul | mulih | pulang |
| balur | balur | lulur, pupur | teman, handai |
| bangga | abot, sesah | abot, sesah | susah |
| bangun | bangun | sapertos | seperti |
| bantu | bantu | bantos | bantu |
| bapa | (pun) bapa | (tuang) rama | ayah, bapak |
| baraya | réréhan, sadérék | wargi | saudara |
| barempug | barempug | barempag | bermusyawarah |
| bareng | sareng | sareng | bersama |
| baréto | kapungkur | kapungkur | dahulu |
| basa | nalika, waktos | nalika, waktos | waktu |
| batuk | batuk | gohgoy | batuk |
| batur | réncang | réncang | teman |
| bawa | bantun | candak | bawa |
| bawirasa | bawiraos, ku émutan | bawiraos, ku émutan | meskipun |
| béak | séép | séép | habis |
| bébéja | nyanggem, popoyan, unjukan, wawartos | nyarios, pupulih, unjukan, wawartos | kabar, mengabari |
| béda | bénten | bénten | beda |
| begang | begang | langsip, langsit | kurus |
| begéng | begang | langsip, langsit | kurus |
| béja | wartos | wartos | kabar, mengabari |
| belah | palih | palih | sebelah |
| bendo | bendo | udeng | blangkon |
| bener | leres | leres | betul |
| bengék | asma | ampeg | asma |
| béré | pasihan | haturan(an), lélér, paparin | memberi |
| berekah | aya hibar, pangésto, pangéstu | damang, wilujeng | sehat |
| bésan | bésan | warang | besan |
| beubeur | beubeur, sabuk | beulitan | sabuk |
| beuheung | beuheung | tenggek | leher |
| beuki | seneng | sedep | suka |
| beulah | palih | palih | sebelah |
| beulah (Jadi 2) | beulah | beulah | belah |
| beuli | pésér | galeuh | beli |
| beunang | kénging | kénging | dapat |
| beungeut | beungeut | pameunteu, raray | wajah |
| beurang | siang | siang | siang |
| beurat | abot | abot | berat |
| beuteung | beuteung, padaharan | lambut, patuangan | perut |
| bibi | (pun) bibi | (tuang) ibu | bibi |
| bijil | medal | medal | keluar |
| bikeun | paparinkeun, pasihkeun | haturkeun, lélérkeun, sanggakeun | memberikan |
| bilang | étang | étang | menghitung |
| bingung | éwed | éwed | bingung |
| bireungeuh | bireungeuh, tingal | tingali | melihat |
| birit | birit, bujur | imbit | pantat |
| bisa | tiasa | iasa | bisa |
| bisa jadi | tiasa janten | tiasa janten | bisa jadi |
| bisi | bilih | bilih | mungkin |
| bisul | bisul | gambuh | bisul |
| bitis | bitis | wentis | betis |
| biwir | biwir | lambé, lambey | bibir |
| boa | tiasa janten | tiasa janten | bisa jadi |
| boga | gaduh | kagungan | punya |
| bolonan | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
| boro | bujeng | bujeng | kesampaian |
| boro-boro | bujeng-bujeng | bujeng-bujeng | jangankan |
| buang | piceun | beuratan | buang |
| bubuang | miceun | kabeuratan | membuang |
| budak | budak | murangkalih | anak kecil |
| bujal | bujal | udel, puser | pusar |
| bujur | birit, bujur | imbit | pantat |
| buka (puasa) | buka | bobor | buka puasa |
| bukti | buktos | buktos | bukti |
| bulan | sasih | sasih | bulan |
| bulan puasa | sasih siam | sasih siam | bulan puasa |
| bungah | bingah | bingah | senang, gembira |
| bungsu | bungsu | putra pangalitna | bungsu |
| burit | sonten | sonten | sore |
| buru | buru, énggal | buru, énggal | lekas |
| butuh | peryogi | peryogi | butuh |
| buuk | buuk | rambut | rambut |
| cabak | cabak | cepeng | memegang |
| cacangkir | cacangkir | tangkepan | cangkir |
| cageur | pangésto, pangéstu | damang | sehat |
| calana | calana | lancingan | celana |
| can | teu acan | teu acan | belum |
| candung | wayuh | wayuh | dimadu |
| caneut | caneut | leueut | makan |
| cangkéng | cangkéng | angkéng | pinggang |
| cangkeul | cangkeul | pegel | pegal |
| cangkir | cangkir | tangkep | cangkir |
| capé | capé | palay | lelah |
| cara | sapertos | sapertos | seperti |
| caram | carék, caram | wagel | memarahi |
| carang | awis, awis-awis | awis, awis-awis | jarang |
| carécét | saputangan | salempay | saputangan |
| carék | carék, caram | wagel | memarahi |
| carékan | carékan | seuseulan | memarahi |
| carita | sanggem | carios | berbicara, bercerita |
| caritaan | sanggeman | cariosan | pembicaraan |
| cécéwok | obéh, ombéh | obéh, ombéh | cebok |
| cekel | cekel | cepeng | memegang |
| celuk | saur | gentra | memanggil |
| cenah | cenah | saurna | katanya |
| ceuk | sanggem | saur | katanya |
| ceuli | ceuli | cepil | telinga |
| ceurik | ceurik | nangis, tangis | menangis |
| cici | cici | pair | menuangkan |
| cicing | calik, matuh | calik, linggih | diam |
| ciduh | ciduh | ludah | ludah |
| cik | cobi | cobi | mencoba |
| cikal | cikal | putra pangageungna | anak sulung |
| cikiih | cikahampangan | cikahampangan | air kencing |
| ciling | jamban | jamban | jamban, toilet |
| cing | cobi | cobi | mencoba |
| cipanon | cipanon | cisoca | air mata |
| ciri | tawis | tawis | ciri |
| cium | cium | ambung | mencium |
| coba | cobi | cobi | mencoba |
| cocoba | cocobi | cocobi | mencoba |
| cokot | bantun | candak | mengambil |
| cukup | cekap | cekap | cukup |
| cukur | cukur | paras | cukur |
| cumpon | caos, cumpon | caos | penuh |
| cunduk | dongkap | rawuh, sumping | datang |
| daék | purun | kersa | mau |
| dagang | dagang | icalan | dagang |
| dago | antos | antos | tunggu |
| dahar | neda, teda | tuang | makan |
| dangdan | dangdan | dangdos | dandan |
| dapur | dapur | pawon | dapur |
| datang | dongkap | rawuh, sumping | datang |
| déngé | kuping | dangu | mendengar |
| deukeut | caket | caket | dekat |
| deungen | réncang | réncang | lauk |
| deungeun-deungeun | (nu) sanés | (nu) sanés | orang lain, bukan saudara |
| déwék | abdi, sim kuring | – | saya |
| diangir | dikuramas | dikujamas | dikeramas |
| diangkir | diondang, disaur | disaur, diulem | diundang |
| dicukur | dicukur | diparas | dicukur |
| didik | atik | tutur, wejang, wuruk | mendidik |
| didikan | atikan | pitutur, piwejang, piwuruk | didikan |
| digusar | digusar | dipeper | disunat |
| dikubur | dikaluat | dikurebkeun | dikubur |
| dilétak | dilétak | diilat | dijilat |
| dipalar | dipalar | dipambrih, dipamrih | diharapkan |
| dipaparah | dikinten-kinten | dikinten-kinten | dikira-dikira |
| diri | diri | salira | diri sendiri |
| disalin | (di)salin | (di)gentos | diganti |
| ditaranjang | ditaranjang | diwuwuda | telanjang |
| diuk | diuk | calik, linggih | duduk |
| dosa | kalelepatan | kalelepatan | dosa |
| dubur | dubur | palawangan | dubur |
| dudukuy | dudukuy, topi | langgukan, tudung | topi |
| duga | kinten | kinten | duga |
| duit | artos | artos | duit, uang |
| dulur | réréhan, sadérék | wargi | saudara |
| duméh | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | karena |
| éléh | éleh | kawon | kalah |
| éling | émut | émut | ingat |
| emang | (pun) paman | (tuang) rama | paman |
| émboh | tambih | tambih | tambah |
| embung | alim, narah (awéwé) | alim, teu kersa | tidak mau |
| emét | kedik | kedik | sedikit |
| encan | teu acan | teu acan | belum |
| endeng | lami | paos | lama |
| éndong | éndong | kulem | menginap |
| enggeus | atos, parantos, réngsé | atos, parantos | sudah |
| enggon | pamondokan | pajuaran, pangkuleman | penginapan |
| entong | teu kénging | teu kénging | tidak boleh |
| enya | leres, muhun, sumuhun, yaktos | leres, muhun, sumuhun, yaktos | iya |
| enya-enya | leres-leres | leres-leres | benar-benar |
| éra | isin | lingsem | malu |
| éstu | ésto | ésto | mengindahkan |
| eukeur | nuju | nuju | sedang |
| eungap | sesek | ampeg | sesak |
| eusi | lebetan | lebetan | isi |
| eusian | lebetan | lebetan | isinya |
| euweuh | teu aya | teu aya | tidak ada |
| gado | gado | angkeut | makan tanpa lauk |
| gagancangan | énggal-énggalan | énggal-énggalan | cepat-cepat |
| gampang | gampil | gampil | mudah |
| gancang | énggal | énggal | cepat |
| gancangan | énggalan | énggalan | lebih cepat |
| gandék | réncang | réncang | teman |
| gandéng | baribin | baribin | berisik |
| ganti | gentos | gentos | ganti |
| gardéng | gardéng | lalangsé | abar |
| gawé | damel | damel | kerja |
| gedé | ageung | ageung | besar |
| gégél | gégél | landep | gigit |
| gelung | gelung | sanggul | sanggul |
| genah | raos | raos | enak |
| gering | udur | teu damang | sakit |
| gering parna | udur répot | teu damang wales | sakit parah |
| gero | saur | gentra | panggil |
| getol | kersaan | kersaan | rajin |
| geuing | émutan | émutan | mengingatkan |
| geulang | geulang | pinggel | gelang |
| geura | geura, mangga | mangga | baiklah, silahkan |
| geus | atos, parantos, réngsé | atos, parantos | sudah |
| geuwat | énggal, énggal-énggal | énggal, énggal-énggal | cepat |
| gigir | gigir | gédéng | sebelah, samping |
| gigireun | gigireun | gédéngeun | sebelah, samping |
| gilir | gilir | gentos | berganti |
| gimir | gimir | rentag manah | jerih |
| goda | cobi | cobi | goda |
| gogoda | cocobi | cocobi | godaan |
| goréng | awon, teu saé | awon, teu saé | jelek |
| gugu | tumut | tumut | patuh |
| guguling | guguling | pepedek | guling |
| gumbira | bingah | bingah | gembira |
| gura-giru | gura-giru | énggal-énggalan | segera, cepat-cepat |
| gusar | gusar | peper | menyapukan tangan |
| haben | haben | teras-terasan | terus-terusan |
| hadé | saé | saé | baik, bagus |
| hadir | tungkulan, nungkulan | (nga)luuhan | menghadiri |
| hal | perkawis | perkawis | hal |
| halangan | pambengan | pambengan | halangan |
| halis | halis | kening | alis |
| hampura | hapunten | haksama, haksami, hapunten | maaf |
| handeueul | gegetun | gegetun | sayang sekali |
| hanjakal | gegetun | gegetun | sayang sekali |
| harega | pangaos | pangaos | harga |
| hareup | payun | payun | depan |
| harga | pangaos | pangaos | harga |
| harita | waktos éta | waktos éta | waktu itu |
| hariwang | salempang | rejag manah, salempang | khawatir |
| harti | hartos | hartos | arti |
| haté | haté | manah, galih | hati |
| hawatir | hawatos | hawatos | khawatir |
| hayang | hoyong | palay | mau |
| hayu | mangga | mangga | ayo, silahkan |
| héd | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
| hég | geura, mangga | mangga | silahkan |
| hélok | hémeng | hémeng | heran |
| héran | hémeng | hémeng | heran |
| hésé | sesah | sesah | susah |
| heuay | heuay | angob | menguap |
| heubeul | lami | lami | lama |
| heug | mangga | mangga | baiklah, silahkan |
| hili | liron | gentos | tukar |
| hina | laip | laip | aib |
| hirup | hirup | jumeneng | hidup |
| hitut | bobos, kabobosan | bobos, kabobosan | kentut |
| hudang | hudang | gugah | bangun |
| huntu | huntu | waos | gigi |
| hutang | piétangan, sambetan | piétangan, sambetan | hutang |
| iber | wartos | wartos | berita |
| idin | widi | widi | izin |
| igel | ibing | ibing | menari, joget |
| iket | iket, totopong | totopong, udeng | blangkon |
| ilik | tingal | tingali | melihat |
| ilikan | tingalan | tingalian | melihat |
| ilu | iring | iring | ikut |
| imah | rorompok | bumi | rumah |
| impi | impén | impén | mimpi |
| imut | imut | mésem | tersenyum |
| incu | (pun) incu | (tuang) putu | cucu |
| indit | mios | angkat, jengkar | pergi |
| indung | (pun) biang | (tuang) ibu | ibu |
| inget | émut | émut | ingat |
| inggis | rémpan | rémpan | takut |
| injeum | tambut | tambut | pinjam |
| inum | leueut | leueut | minum |
| irung | irung | pangambung | hidung |
| isuk | énjing, énjing-énjing | énjing, énjing-énjing | pagi |
| isukan | énjing | énjing | besok |
| isuk-isuk | énjing, énjing-énjing | énjing, énjing-énjing | pagi |
| iteuk | iteuk | teteken | tongkat |
| itung | itung | étang | menghitung |
| iwal | anging, (ka)jabi | anging, (ka)jabi | kecuali |
| jaba | anging, (ka)jabi | anging, (ka)jabi | luar |
| jadi | janten | janten | jadi |
| jaga | jagi | jagi | jaga |
| jajaka | nonoman | nonoman | perjaka |
| jalma | jalmi | jalmi | manusia |
| jang | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
| jauh | tebih | tebih | jauh |
| jawab | walon | waler | jawab |
| jelema | jalmi | jalmi | manusia |
| jero | lebet | lebet | dalam |
| jeung | miwah, sareng | miwah, sareng | dan |
| jeungna deui | sareng deui | sareng deui | bersama lagi |
| jieun | damel | damel | membuat |
| jiga | sapertos | sakarupi, sapertos, sarupi | seperti |
| jima | sapatemon | sapatemon, saresmi | berhubungan intim |
| jinah | jinah | ngalambang sari | zina |
| joré | goréng | awon | jelek |
| jual | ical | ical | jual |
| jugjug | bujeng | bujeng | tiba-tiba |
| juru | lahir | babar | melahirkan |
| jurung | jurung | piwarang | memberitahu |
| kabar | wartos | wartos | kabar |
| kabéh | sadaya | sadaya | semua |
| kabéhanana | sadayana | sadayana | semuanya |
| kabur | minggat | (nga)lolos | kabur |
| kaburu | kabujeng | kabujeng | terlanjur |
| kacamata | kacasoca | kacasoca | kacamata |
| kacaritakeun | kacaritakeun | kacaritakeun | diceritakan |
| kacida | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
| kaciri | katawis | katawis | dikenali |
| kadang | wargi | wargi | saudara |
| kadang warga | kadang wargi | wargi-wargi sadayana | saudara sekalian |
| kadé | ati-ati | atos-atos | hati-hati |
| kadudukan | kadudukan | kalungguhan | kedudukan |
| kagegeringan | kaleleban | kaleleban | sakit |
| kagok | (ka)pambeng | (ka)pambeng | tanggung |
| kajaba | kajabi | kajabi | kecuali |
| kajeun | sawios, teu sawios, wios | sawios, teu sawios, wios | biarkan |
| kakara | nembé | nembé | baru saja |
| kakus | jamban | jamban | jamban, toilet |
| kalan-kalan | sawaktos-waktos | sawaktos-waktos | sewaktu-waktu |
| kalarung | kalangkung | kalangkung | terlewat |
| kalenger | kapiuhan | kapidara | pingsan |
| kamar | pamondokan | pajuaran, pangkuleman | kamar |
| kamar mandi | jamban | jamban | jamban, toilet |
| kanyeri | kanyeri | kasawat | sakit |
| kapaéhan | kapiuhan | kapidara | pingsan |
| kapalang | (ka)pambeng | (ka)pambeng | tanggung |
| kapegat | kapegat | kaandeg | tercegat |
| kapilih | kapeto | kaselir | terpilih |
| karasa | karaos | karaos | terasa |
| karék | nembé | nembé | baru saja |
| karémbong | karémbong | kekemben | selempang |
| karesep | karesep | kalangen, kaseneng, kasedep | yang disukai, hobi |
| kari | kantun | kantun | sisa |
| karunya | hawatos | hawatos | kasihan |
| kasakit | kasakit | kasawat | sakit |
| kasanding | kasanding | kasumpingan | kedatangan |
| kasurupan | kasarumahan | kacalikan | kesurupan |
| katangén | katangén | kauninga | ketahuan |
| katara | katawis | katawis | terlihat |
| katuhu | katuhu | tengen | kanan |
| kawantu | kawantos | kawantos | keberanian |
| kawas | sapertos | sakarupi, sapertos, sarupi | seperti |
| kawilang | kaétang | kaétang | kehitung |
| kawin | jatukrami, ngadahup, nikah, réndéngan | jatukrami, ngadahup, nikah, réndéngan | nikah |
| kédé | kénca | kiwa | kiri |
| kedeng | kedeng | ébog | berbaring |
| kéjo | sangu | sangu | nasi |
| kélék | kélék | déhé, ingkab | ketiak |
| kénca | kénca | kiwa | kiri |
| keris | duhung | duhung | keris |
| késang | késang | karinget | keringat |
| keun baé | sawios, teu sawios, wios | sawios, teu sawios, wios | biarkan saja |
| keur | nuju | nuju | sedang |
| keur (pikeun) | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
| kiih | kahampangan | kahampangan | kencing |
| kira | kinten | kinten | mengira |
| kira-kira | kinten-kinten | kinten-kinten | kira-kira |
| kirim | kintun | kintun | kirim |
| kocap | kacaritakeun | kacaritakeun | terceritakan |
| kocapkeun | kacaritakeun | kacaritakeun | terceritakan |
| kolot | kolot | sepuh | tua |
| komo | sumawonten | sumawonten | bahkan |
| kongkorong | kongkorong | kangkalung | kalung |
| kop | mangga | mangga | silahkan |
| kotoran | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
| kuat | kiat | kiat | kuat |
| kubur | kaluat | kureb | mengubur |
| kudu | kedah | kedah | harus |
| kuku | kuku | tanggay | kuku |
| kukumbah | wawasuh | wawasuh | mencuci |
| kulawarga | kulawargi | kulawargi | saudara sekalian |
| kuluwut | nguluwut, nguyung | ngangluh | murung |
| kumbah | kumbah | wasuh | mencuci |
| kumis | kumis | rumbah | kumis |
| kumpul | kempel | kempel | kumpul |
| kungsi | kantos | kantos | pernah |
| kurang | kirang | kirang | kurang |
| kuren | rimbit | rimbit | berkeluarga |
| kurenan | rimbitan | rimbitan | kekeluargaan |
| kuring | abdi, sim kuring | – | saya |
| kuring saréréa | abdi sadayana | – | kita semua |
| kuru | begang | langsip, langsit | kurus |
| kutu | kutu | puntang | kutu |
| labuh | labuh | geubis | jatuh |
| lahun | pangkon | pangkon | pangku |
| lain | sanés | sanés | bukan |
| laju | lajeng, teras | lajeng, teras | terus-terusan |
| laki | lalaki | pameget | laki-laki |
| laku | pajeng | pajeng | laku |
| lalajo | nongton | nongton | melihat, nonton |
| lalaki | lalaki | pameget | lelaki |
| lamun | upami | upami | kalau |
| lanceuk | (pun) lanceuk | (tuang) raka | kakak |
| langka | awis, awis-awis | awis, awis-awis | langka |
| lantaran | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | sebab |
| lapar | hoyong neda, lapar | palay tuang | lapar |
| laris | pajeng | pajeng | laris |
| larung | langkung | langkung | terlewati |
| laun | lami | lami | lambat |
| laun-laun | lami-lami | lami-lami | lambat laun |
| lawas | lami | lami | lama |
| lebah | leresan | leresan | sebelah, samping |
| lebaran | boboran (siam) | boboran (siam) | lebaran |
| lého | umbel | umbel | ingus |
| léngoh | léngoh, teu ngabantun nanaon | teu nyandak nanaon | tidak membawa apa-apa |
| létah | létah | ilat | lidah |
| létak | létak | ilat | jilat |
| leumpang | leumpang | angkat | jalan kaki, berangkat |
| leungeun | leungeun | panangan | tangan |
| leungit | leungi | ical | hilang |
| leutik | alit | alit | kecil |
| leuwih | langkung | langkung | lebih |
| leuwih hadé | langkung saé | langkung saé | lebih baik |
| lila | lami | lami | lama |
| liwat | langkung | langkung | lewat |
| loba | seueur | seueur | banyak |
| luput | lepat | lepat | luput |
| maap | hapunten | haksama, haksami, hapunten | maaf |
| maca | maca | maos | baca |
| magahan | mapagahan | miwejang, ngawurukan | menasehati |
| mahal | awis | awis | mahal |
| mahi | cekap | cekap | muat, cukup |
| maju | majeng | majeng | maju |
| maké | nganggo | nganggo | memakai |
| maksud | maksad | maksad | maksud |
| malah | malih | malih | malah |
| malahmandar | mamanawian | mamanawian | mudah-mudahan |
| malarat | jalmi teu gaduh | teu kagungan nanaon | miskin |
| malem | wengi | wengi | malam |
| malik | malik | mayun | menghadap, berbalik |
| maliré | maliré | merhatoskeun | memperhatikan |
| mamayu | mamayu | mamajeng | nafsu makan setelah sembuh |
| mandéan | mandéan | mapadani, nyamian | menyamai |
| mandi | mandi | siram, ngebak | mandi |
| manéh | – | anjeun, salira | kamu |
| manéhna | – | anjeunna | kamunya |
| manggih | mendak | mendak | bertemu |
| mangka | mugi | mugi(a) | semoga |
| mangku | mangku | mangkon | memangku |
| mangkuk | kantos | kantos | sudah, pernah |
| maot | nilar, tilar dunya, ngantunkeun | pupus | meninggal |
| mapagahan | mapagahan | miwejang, ngawurukan | menasehati |
| marak | marak | munday | marak |
| marga | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | dikira |
| marhum | jenatna, marhum | marhum, suargi, suwargi | telah meninggal |
| mariksa | mariksa | marios | memeriksa |
| marukanana | pangintenna | pangintenna | kemungkinan |
| matuh | matuh | linggih | patuh |
| mawa | ngabantun | nyandak | bawa |
| mayit | layon | layon | jenazah |
| mecak | nyobi | nyobi | mencoba |
| megat | megat | ngandeg | mencegat |
| melang | deudeupeun | deudeupeun | khawatir |
| méméh | sateuacan | sateuacan | sebelum |
| mencét | meuseul | meuseul | pijat |
| mencétan | meuseulan | meuseulan | memijat |
| mending | langkung saé | langkung saé | lebih baik |
| menerkeun | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
| mengi | asma | ampeg | asma |
| ménta | neda, nyuhunkeun | mundut | minta |
| méré | masihan | maparin, ngahaturan(an), ngalélér | memberi |
| meujeuhna | cekap | cekap | layak |
| meuli | mésér | ngagaleuh | beli |
| meunang | kénging | kénging | dapat |
| meureun | panginten | panginten | barangkali |
| miang | mios | angkat, jengkar | meminta izin |
| mihapé | ngawiat | ngawewerat(an) | titip |
| mikeun | maparinkeun, masihkeun | ngahaturkeun, nyanggakeun | memberikan |
| milang | ngétang | ngétang | menghitung |
| milu | ngiring | ngiring | ikut |
| mimiti | kawit | awit, kawit | memulai |
| mimitina | kawitna | awitna, kawitna | mulanya |
| minangka | étang-étang | étang-étang | sebagai |
| minantu | minantu | mantu | menantu |
| mindeng | sering | sering | sering |
| minggat | minggat | (nga)lolos | minggat |
| minyak | lisah | lisah | minyak |
| mireungeuh | mireungeuh, ningal | ningali | melihat |
| miskin | jalmi teu gaduh | teu kagungan nanaon | miskin |
| mitoha | mitoha | mertua | mertua |
| montok | montok | ageung | gemuk |
| moro | moro | bubujeng | mengejar, memburu |
| muga | mugi | mugi(a) | semoga |
| muga-muga | mugi-mugi | mugi-mugi | semoga |
| mulang | wangsul | mulih | kembalian |
| mun | upami | upami | kalau |
| mungguh | menggah | menggah(ing) | kalau |
| mupakat | mupakat, rempug | rempag | berunding, setuju |
| murah | mirah | mirah | murah |
| muriang | muriang | nyenyepan | meriang, panas dingin |
| muru | ngabujeng | ngabujeng | mengejar |
| najan | sanaos | sanaos | walaupun |
| naker | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
| naksir | nginten | nginten | menaksir |
| nandatangan | nandatangan | nawis | menandatangani |
| nangtung | nangtung | ngadeg | berdiri |
| nanya | naros | naros | bertanya |
| naséhat | naséhat, papatah | piwejang, piwuruk | nasehat |
| nataku | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
| nawar | nawis | mundut | menawar |
| néang | milari | milari | mencari |
| nedunan | nyaosan, nyumponan | nyaosan | kedatangan |
| nembang | nembang | mamaos | menyanyi |
| nénjo | ningal | ningali | melihat |
| nepi | dugi | dugi | hingga |
| ngadagoan | ngantosan | ngantosan | menunggu |
| ngadéngé | nguping | ngadangu | mendengar |
| ngadidik | ngatik | mitutur, miwejang, miwuruk, ngawuruk(an) | mendidik |
| ngadu | ngadu | ngaben | mengadu |
| ngageroan | nyauran | ngagentraan | memanggil |
| ngageuing | ngageuing | ngémutan | menasehati |
| ngagugu | nurut | tumut | penurut |
| ngahadéan (ngalusan) | nyaéan | nyaéan | memperindah |
| ngahadéan (ngoméan) | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
| ngahadiran | nungkulan | ngaluuhan | menghadiri |
| ngahalang-halang | magak | magak | menghalangi |
| ngahilian | ngalironan | ngagentosan | menukar, mengganti |
| ngais | ngais | ngemban | menggendong |
| ngajar | ngajar | ngawulang | mengajar |
| ngajawab | ngawalon | ngawaler | menjawa |
| ngaji | ngaji | ngaos | mengaji |
| ngajual | ngical | ngical | menjual |
| ngajugjug | ngabujeng | ngabujeng | tiba-tiba |
| ngajuru | ngalahirkeun | babar | melahirkan |
| ngaku | ngaku | ngangken | mengaku |
| ngalahun | mangkon | mangkon | memangku |
| ngalusan | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
| ngambeu | ngambeu | ngambung | mencium |
| ngan | mung, namung | mung, namung | hanya |
| nganjang | ngadeuheus | natamu | mendatangi |
| nganteur | ngajajap(keun) | nyarengan, nyarengkeun | mengantarkan |
| nganti | ngantos | ngantos | menunggu |
| ngaran | nami, wasta | jenengan, kakasih | nama |
| ngaranyéd | ngaranyéd | ngalambang sari | selingkuh |
| ngarep-ngarep | ngajeng-ngajeng | ngajeng-ngajeng | berharap |
| ngaroko | ngaroko, udud | ngalelet, nyesep | merokok |
| ngaso | ngaso | leleson | beristirahat |
| ngawaro | tumut | tumut | patuh |
| ngedeng | ngedeng | ébog | berbaring |
| ngéndahkeun | ngéstokeun, nurut | ngéstokeun | menyelesaikan |
| ngéndong | mondok, ngéndong | kulem, ngawengi | mondok |
| ngéstukeun | ngéstokeun, nurut | ngéstokeun, tumut | mengindahkan |
| ngeunah | raos | raos | enak |
| ngeusian | ngalebetan | ngalebetan | mengisi |
| ngéwa | ceuceub | ceuceub | malu |
| ngigel | ngigel | ngibing | joget, menari |
| ngilikan | ningalan | ningalian | melihat |
| ngilu | ngiring | ngiring | ikut |
| ngimpi | ngimpén | ngimpén | mimpi |
| nginjeum | nambut | nambut | pinjam |
| nginum | ngaleueut | ngaleueut | minum |
| ngira | nginten | nginten | mengira |
| ngising | miceun | kabeuratan | buang air besar |
| ngitung | ngitung | ngétang | menghitung |
| ngogan | ngondang | ngulem | mengundang |
| ngoméan | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
| ngomong | nyanggem | nyarios | bicara |
| ngora | anom | anom | muda |
| ngubur | ngaluat | ngurebkeun | mengubur |
| nguluwut | nguluwut, nguyung | ngangluh | murung |
| ngumbah | ngumbah | ngawasuh | mencuci |
| nguruskeun | ngalereskeun | ngalereskeun | mengurusi |
| nguyung | nguluwut, nguyung | ngangluh | murung |
| nimu | mendak | mendak | menemukan |
| nincak | nincak | ngadampal | menginjak |
| nini | (pun) nini | (tuang) éyang | nenek |
| nitah | ngajurung(an) | miwarang(an) | menyuruh |
| nohonan | nyaosan, nyumponan | nyaosan | mencukupi |
| nu matak | nu mawi | nu mawi | maka dari itu |
| nungkulan | nungkulan | ngaluuhan | mengatasi, menunduk |
| nurut | ngéstokeun, nurut | ngéstokeun, tumut | ikut |
| nutu | nutu | meuseul | menumbuk |
| nyaba | nyaba | angkat-angkatan | bepergian |
| nyabak | nyabak | nyepeng | memegang |
| nyaho | terang | uninga | mengetahui |
| nyampak | nyampak | kasondong, nyondong | terlihat |
| nyana | nginten | nginten | menyangka |
| nyaneut | ngaleueut | ngaleueut | makan |
| nyangka | nginten | nginten | memperkirakan |
| nyaram | nyaram, nyarék | ngawagel | melarang |
| nyarék | nyaram, nyarék | ngawagel | melarang |
| nyarékan | nyarékan | nyeuseul(an) | memarahi |
| nyaring | nyaring, teu acan mondok | teu acan kulem | nyaring |
| nyarita | nyanggem | nyarios | bicara |
| nyekel | nyekel | nyepeng | memegang |
| nyéléhkeun | masrahkeun | ngahaturkeun, nyanggakeun | memberikan |
| nyéléwer | midua haté | midua manah | selingkuh |
| nyeluk | nyauran | ngagentraan | memanggil |
| nyepah | nyeupah | ngalemar | memakan sirih, sirih |
| nyerahkeun | mirak | mirak, ngésér | menceraikan |
| nyeri | nyeri | kasawat | sakit |
| nyeupah | nyeupah | ngalemar | memakan sirih, sirih |
| nyiar | milari | milari | mencari |
| nyician | nyician | mairan | menuangkan |
| nyium | nyium | ngambung | mencium |
| nyoba | nyobi | nyobi | mencoba |
| nyokot | ngabantun | nyandak | mengambil |
| nyolowédor | nyolowédor | midua manah | selingkuh |
| nyukuran | nganuhunkeun | nganuhunkeun | berterima kash |
| nyumponan | nyumponan | nyaosan | mencukupi |
| nyunatan | ngaberesihan | nyepitan | khitan |
| obat | obat, ubar | landong | obat |
| ogan | ondang | ulem | undang |
| oléh-oléh | kaémutan, kagegelan | kaémutan, kagegelan | oleh-oleh |
| omé | leres | leres | memperbaiki |
| omong | sanggem | carios, lahir | bicara |
| omongan | sanggeman | cariosan, lahiran | pembicaraan |
| ondang | ulem, haturanan calik | ulem, haturanan calik | undangan |
| pacilingan | jamban | jamban | jamban, toilet |
| paéh | nilar, tilar dunya, ngantunkeun | pupus | meninggal |
| paham | paham, ngartos | ngartos | mengerti |
| pahili | paliron | pagentos | tertukar |
| paju | pajeng | pajeng | maju |
| paké | anggo | anggo | pakai |
| palangan | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
| palangsiang | tiasa janten | tiasa janten | bisa jadi |
| palar | palar | pambrih, pamrih | diharapkan |
| palebah | leresan | leresan | sebelah, samping |
| paliré | paliré | perhatoskeun | perhatikan |
| pamajikan | (pun) bojo | (tuang) istri, (tuang) rai/rayi, geureuha | istri |
| paman | (pun) paman | (tuang) rama | paman |
| pancuran | jamban | jamban | kamar mandi |
| pandé | pandé | padan, sami | menyamai |
| pandé (rupa) | rupi | rupi | rupa |
| pandeuri | pengker | pengker | belakangan |
| pang | nu mawi | nu mawi | itulah sebabnya |
| pangaweruh | kauninga | kauninga | terdengar |
| panggih | pendak, tepang | pendak, tepang | bertemu |
| pangkat | kadudukan | kalungguhan | kedudukan |
| pangku | pangkon | pangkon | menggendong |
| pangna | nu mawi | nu mawi | itulah sebabnya |
| pangraksa | pangraksa | panangtayungan | perlindungan |
| panitih | panitih | sanggétan, sangkétan | peniti |
| panon | panon | soca | mata |
| pantar | pantar | sayuswa | seusia, sebaya |
| pantég | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
| papacangan | tunangan | tunangan | tunangan |
| paparah | kinten-kinten | kinten-kinten | kira-kira |
| papatah | naséhat, papatah | piwejang, piwuruk | nasehat |
| parak | parak | punday | mengeringkan sebagian sungai untuk menangkap ikan |
| parandéné | sanaos | sanaos | walaupun |
| paribasa | paripaos | paripaos | peribahasa |
| pariksa | pariksa | parios | periksa |
| parna | répot | wales | sakit keras |
| paro | palih | palih | sebagian |
| parok | sami | sami | sama |
| pasti | kantenan, tangtos | kantenan, tangtos | pasti, tentu |
| pati | patos | patos | seberapa |
| patuh | patuh | linggih | tetap |
| payu | pajeng | pajeng | laku |
| payung | payung | pajeng | payung |
| pecak | cobi | cobi | mencoba |
| pédah | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | sebab |
| pegat | pegat | andeg | bertemu |
| pék | geura, mangga | mangga | silahkan |
| pelik | sesah | sesah | susah |
| pencét | peuseul | peuseul | pijat |
| pénta | teda, suhunkeun | pundut | meminta |
| penting | peryogi | peryogi | kepentingan |
| pepegatan | pipisahan | pipisahan | perpisahan |
| percaya | percanten | percanten | percaya |
| perelu | peryogi | peryogi | keperluan |
| perkara | perkawis | perkawis | perkara |
| perlu | peryogi | peryogi | perlu |
| permata | sosoca | sosoca | perlu |
| permisi | permios | permios | permisi |
| peuting | wengi | wengi | malam |
| pianakan | pianakan | wewetengan | peranakan |
| pias | pucet | pucet | pucat |
| pidato | biantara | biantara | pidato |
| pihapé | wiat | wewerat, wiat | titip |
| pikeun | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
| pikir | pikir | manah | pikir |
| piligenti | piligentos | piligentos | bergantian |
| pilih | peto | selir | terpilih |
| pindah | pindah | ngalih | pindah |
| pingping | pingping | paha | paha |
| pipi | pipi | damis | pipi |
| pirang-pirang | pinten-pinten | pinten-pinten | banyak sekali, masih bersyukur |
| pireungeuh | pireungeuh, tingal | tingali | diperhatikan, melihat |
| pitulung | pitulung | pitandang | pertolongan |
| poé | dinten | dinten | hari |
| pohara | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
| poho | hilap | lali | lupa |
| popotongan | patilasan | patilasan | peninggalan |
| potong | tilas | tilas | mantan |
| pribadi | pribados | ku anjeun | pribadi |
| prihatin | prihatin | prihatos | prihatin |
| puasa | puasa | saum | puasa |
| puguh | kantenan, tangtos | kantenan, tangtos | jadi, pasti |
| pukul | tabuh | tabuh | jam |
| pupulih | nyanggem, popoyan, unjukan, wawartos | nyarios, pupulih, unjukan, wawartos | memberitahu |
| purun | purun | kersa | bersedia, bisa |
| raat | lirén | lirén | reda |
| rajin | kersaan | kersaan | rajin |
| raket | caket | caket | dekat |
| raksa | raksa | tangtayungan | perlindungan |
| ramo | ramo | réma | jari |
| rampés | mangga | mangga | silahkan masuk |
| ranyéd | ranyéd | lambang sari | selingkuh |
| rarabi | rarabi | garwaan | beristri |
| rarasaan | raraosan | raraosan | perasaan |
| rasa | raos | raos | enak |
| réa | seueur | seueur | banyak |
| récéh | récéh | artos alit | receh |
| rék | badé, seja | badé, seja | akan, mau |
| remen | sering | sering | sering |
| rempug | mupakat, rempug | rempag | bermusyawarah |
| rérégan | gardéng | lalangsé | abar, operasi |
| resep | resep | langen, seneng, sedep | kegemaran |
| reujeung | sareng | sareng | bersama |
| reuneuh | kakandungan | bobot, ngandeg | hamil |
| reureuh | reureuh | ngaso | istirahat |
| rieut | rieut | puyeng | pusing |
| rikip | rikip | rencep | diam-diam |
| ripuh | répot | répot | repot |
| ririkipan | ririkipan | rerencepan | diam-diam |
| risi | risi | rémpan | takut |
| robah | robih | robih | berubah |
| roko | roko | sesepeun | rokok |
| rongkah | ageung | ageung | besar |
| rua | rupi | rupi | macam |
| rugi | rugel | rugel | rugi |
| rujuk | rempug | rempag | bersatu kembali |
| rumasa | rumaos | rumaos | dikira |
| rupa | rupi | rupi | macam |
| rurusuhan | énggal-énggalan | énggal-énggalan | cepat-cepat |
| rusuh | énggal-énggalan | énggal-énggalan | buru-buru |
| saba | saba | angkat-angkatan | bepergian |
| sabab | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | sebab |
| sabalikna | sawalerna, sawangsulna | sawalerna, sawangsulna | sebaliknya |
| sabot | waktos | waktos | ketika |
| sabuk | beubeur, sabuk | beulitan | sabuk |
| sadia | sayagi, sayogi | sayagi, sayogi | sedia |
| sadu | tamada | tamada, tomada | meminta maaf |
| saemét | sakedik | sakedik | sedikit |
| saendeng-endeng | salamina | sapaosna, sapapaosna | selamanya |
| saeutik | sakedik | sakedik | sedikit |
| sagala | sagala | saniskanten | segala |
| sakapeung | sawaktos-waktos | sawaktos-waktos | sewaktu-waktu |
| sakeudeung | sakedap | sakedap | sebentar |
| sakit | sakit | kasawat | penyakit, sakit |
| sakuduna | sakedahna | sakedahna | seharusnya |
| sakur | sadaya, sugri | sadaya, sugri | semua |
| salah | lepat | lepat | salah |
| salah saurang | salahsawios | salahsawios | salah seorang |
| salaki | (pun) lanceuk, salaki | carogé, (tuang) raka | suami |
| salamet | salamet | wilujeng | selamat |
| salat | netepan, sambéang, sambiang | netepan | salat |
| salempang | salempang | rejag manah, salempang | takut |
| salésma | salésma | pileg | flu |
| salin | salin | gentos | ganti, tukar |
| samak | amparan | amparan | tikar |
| samarukna | pangintenna | pangintenna | kemungkinan |
| saméméh | sateuacan | sateuacan | sebelum |
| sampak | sampak | sondong | sedang ada ketika kita datang |
| samping | sinjang | sinjang | kain panjang |
| sanajan | sanaos | sanaos | walaupun |
| sanding | sanding | sumpingan | kedatangan |
| sanggeus | saparantos | saparantos | sesudah |
| sanggup | sanggem | kersa | sanggup |
| sangka | kinten | kinten | sanggup |
| sangkan | supados | supados | supaya |
| sangu | sangu | sangu | nasi |
| saniskara | saniskanten | saniskanten | macam-macam |
| sapantar | sapantar | sayuswa | sebaya |
| saparo | sapalih | sapalih | sebagian |
| sapédah | ku margi, jalaran | réhing | sebab |
| saperti | sapertos | sakarupi, sapertos, sarupi | seperti |
| saputangan | saputangan | salempay | saputangan |
| saré | mondok | kulem | tidur |
| saréréa | sadayana | sadayana | semuanya |
| sarta | sareng | sareng | bersama |
| sarua | sami, sarupi | sami, sarupi | sama |
| sasadu | tamada | tamada, tomada | meminta maaf |
| sasarap | neda (énjing-énjing), sasarap | tuang (énjing-énjing) | sarapan |
| sawadina | sakedahna | sakedahna | seharusnya |
| sawah | sérang | sérang | sawah |
| sawaréh | sapalih | sapalih | sebagian |
| sawatara | sawatawis | sawatawis | beberapa |
| sayaga | sayagi | sayagi | sedia |
| sebut | sebat | sebat | sebut |
| sedih | sedih | sedih, sungkawa | sedih |
| séjén | sanés | sanés | bukan |
| séléh | pasrah | hatur, sangga | menyerah |
| séléwér | pidua haté | pidua manah | selingkuh |
| sémah | (ta)tamu | (ta)tamu | tamu |
| semet | dugi ka, wangkid | dugi ka, wangkid | batas |
| senang | senang | raos mahan | gembira |
| serah | késér, pirak | késér, pirak | cerai |
| serahkeun | késér, pirak | késér, pirak | menceraikan |
| sérédan | rorodan | rorodan | sisa makan yang tidak habis |
| seret | wangkid | wangkid | seret |
| sésa | kantun | kantun | sisa |
| seubeuh | wareg | sesek | kenyang |
| seug | mangga | mangga | silahkan |
| seupah | lemar | lemar | sirih |
| seuri | seuri | gumujeng, kahaturan | tertawa |
| siar | pilari | pilari | mencari |
| sibanyo | sibanyo | tamas, wawasuh | mencuci |
| sim kuring | sim abdi | – | saya |
| simbut | simbut | kampuh | selimut |
| simpang | sindang | sindang | mampir |
| sing | mugi | mugi(a) | semoga |
| sirah | sirah | mastaka | kepala |
| siram | sébor | sébor | siram |
| sirit | larangan, rarangan | larangan, rarangan | penis |
| sisig | sisig | susur | susur |
| sisir | pamérés | pamérés | sisir |
| soara | sora | soanten | suara |
| solat | netepan, sambéang, sambiang | netepan | solat |
| sono | sono | honeng, oneng | kangen |
| sora | soanten | soanten | suara |
| sorangan | sorangan | nyalira | sendiri |
| soré | sonten | sonten | sore |
| sugan | manawi | manawi | mungkin |
| suku | suku | sampéan | kaki |
| sukur | nuhun | nuhun | berterima kash |
| sumawon | sumawonten | sumawonten | bahkan |
| sumawona | sumawonten | sumawonten | bahkan |
| sunat | beresihan | sepitan | khitan, sunat |
| sungut | cangkem | baham | mulut |
| supaya | supados | supados | supaya |
| surat | serat | serat, tétésan | surat |
| surup | sarumah | calik | kesurupan |
| susah | sesah | sesah | susah |
| susu | pinareup | pinareup | payudara |
| suweng | kurabu, suweng | giwang, sumber | anting |
| suwung | seweng, suwung | seweng, suwung | kosong |
| tabéat | adat | panganggo | tabiat |
| tacan | teu acan | teu acan | belum |
| tadina | awitna, kawitna | awitna, kawitna | tadinya |
| tai | kokotor | kokotor | tahi |
| taksir | kinten | kinten | perkiraan |
| taktak | taktak | taraju | pundak |
| talatah | wiat saur | wiat saur | amanah |
| tambah | tambih | tambih, wuwuh | tambah |
| tampa | tampi | tampi | terima |
| tampolong | tampolong, tempat ludah | pangludahan | tempat meludah |
| tanaga | tanagi | tanagi | tenaga |
| tanda | tawis | tawis | menandatangani |
| tandatangan | tandatangan | tawis | tanda tangan |
| tangén | nyaho | uninga | mengetahui |
| tangga | tanggi | tanggi | tetangga |
| tanggal | (ka)ping | (ka)ping | tanggal |
| tanggung | tanggel | tanggel | tanggung |
| tanggung jawab | tanggel waler | tanggel waler | tanggung jawab |
| tangtu | kantenan, tangtos | kantenan, tangtos | tentu |
| tangtung | tangtung | adeg | berdiri |
| tanwandé | tangtos | tangtos | sudah |
| tanya | taros | parios, taros | tanya |
| tapi | nanging | nanging | tetapi |
| tarang | tarang | taar | kening |
| taranjang | taranjang | wuwuda | telanjang |
| tarima | tampi | tampi | terima |
| tasma | kacasoca | kacasoca | kacamata |
| tatangga | tatanggi | tatanggi | tetangga |
| taun | warsih | warsih | tahun |
| tawar | tawis | pundut | tawar |
| tayoh | rupi | rupi | macam |
| tayohna | rupina | rupina | rupanya |
| téang | pilari | pilari | menengok, melayat |
| tedun | caos | caos | tenang |
| teleg | teleg, teureuy | telen | menelan |
| tembang | tembang | mamaos | lagu |
| tempo | tingal | tingali | lihat |
| témpo | sarantos | sarantos | tempo |
| ténjo | tingal | tingali | lihat |
| tepi | dugi | dugi | sampai |
| tepung | tepang | tepang | bertemu |
| téré | téré | kawalon | tiri |
| téréh | énggal | énggal | cepat |
| terus | lajeng, teras | lajeng, teras | terus |
| téték | wincik | wincik | rincian |
| teu lumrah | yaktos | yaktos | betul, benar |
| teu mangkuk | teu kantos | teu kantos | tidak jadi |
| teu parok | teu sami | teu sami | tidak sama |
| teu pati | teu patos | teu patos | tidak begitu |
| teundeun | simpen | simpen | menyimpan |
| teureuy | teleg, teureuy | telen | menelan |
| ti heula | ti payun | ti payun | dari awl |
| timu | pendak | pendak | betemu |
| tincak | dampal | dampal | injak |
| tinggal | kantun | kantun | tinggal |
| titah | jurung | piwarang | perintah |
| toa | (pun) ua | (tuang) rama | kakak dari orang tua |
| tonggong | tonggong | pungkur | punggung |
| topi | dudukuy, topi | langgukan, tudung | topi |
| torék | teu nguping | teu ngadangu | tuli |
| tukang | pengker, pungkur | pengker, pungkur | belakang |
| tukeur | liron | gentos | ganti, tukar |
| tulis | serat | serat | tulis |
| tulisan | seratan | seratan | tulisan |
| tulung | tulung | tandang | tolong |
| tulus | cios | cios | jadi dilaksanakan |
| tuluy | lajeng, teras | lajeng, teras | jadi, pasti |
| tumpak | tumpak | tunggang | naik |
| tunda | simpen | simpen | simpan |
| tunduh | tunduh | palay | mengantuk |
| tunggu | antos | antos | tunggu |
| tungkulan | tungkulan | luuhan | menunduk |
| turun | lungsur | lungsur | turun |
| turut | tumut | tumut | ikut |
| tutu | tutu | peuseul | menumbuk |
| tuur | tuur | deku, teku | lutut |
| ua | (pun) ua | (tuang) rama | kakak dari orang tua |
| ubar | obat, ubar | landong | obat |
| ucap | ucap | kedal, lisan | ucap |
| udud | ngaroko, roko, udud | ngalelet, nyesep, sesep | merokok |
| ududeun | rokoeun, ududeun | sesepeun | rokok |
| udul | kaluron | kaluron | gugur kandungan |
| ulah | teu kénging | teu kénging | jangan, tidak boleh |
| ulin | ulin | ameng | main |
| umur | yuswa | yuswa | umur |
| unina | ungelna, unggelna | ungelna, unggelna | bunyinya |
| upama | upami | upami | umpama |
| urang | abdi, sim kuring | – | kita |
| urus | lereskeun | lereskeun | urus |
| urut | tilas | tilas | bekas |
| usep | pancing | pancing | pancing |
| utah | utah | luga | muntah |
| utama | utami | utami | utama |
| waktu | waktos, wangkid | waktos, wangkid | waktu, masa |
| waluya | wilujeng | wilujeng | selamat |
| wani | wantun | wantun | berani |
| waras | cageur | damang | sehat |
| waréh | palih | palih | sebelah, samping |
| warga | wargi | wargi | warga |
| warna | rupi | rupi | warna |
| warta | wartos | wartos | berita |
| waspada | waspaos | waspaos | waspada |
| watara | watawis | watawis | beberapa |
| watir | hawatos | hawatos | khawatir |
| wawuh | kenal, wanoh | kenal, wanoh | kenal |
| wedak | pupur | pupur | bedak |
| wedal | wedal | weton | muncul, lahir |
| wilang | étang | étang | bisa berhitung |
| wudu | wudu, wulu | abdas | wudu |
| wulu | wudu, wulu | abdas | wudu |
| yakti | yaktos | yaktos | sungguh |
| yén | wiréh | wiréh | oleh karena, sebab |
| sumber: basasunda.com dan caraindonesia.com |
adibeuteung = adik ipar
Terima kasih atas masukannya pak Willy.
tuang=makan
iya itu sudah ada di tabelnya, kalau “tuang” basa lemes keur ka batur itu artinya “makan”, kalau dalam basa loma (biasa) nya yaitu dahar