Tabel Lengkap Bahasa Sunda Lemes A-Z

Tabel Lengkap Bahasa Sunda Lemes A-Z
Bahasa Sunda Lemes dan Artinya – Dilihat berdasarkan dari penelitian yang ada, tatakrama dalam bahasa sunda ada beberapa ragam, atau tingkatan jenis gaya bahasa, yang biasa digunakan dalam kehidupan sehari-hari di tanah pasundan. Tingkatan ragam bahasa tersebut adalah “Ragam bahasa lemes atau (halus), dan juga ragam bahasa kasar.”
Pada hakekatnya, digunakannya ragam bahasa lemes atau (halus) tidak lain adalah untuk menunjukkan rasa hormat kepada yang diajak bicara, atau yang bicara kepada yang diajak bicara. Intinya, menunjukan rasa hormat kepada yang diajak bicara, seperti saat berbicara kepada orang tua atau orang yang lebih tua dari kita.
JENIS RAGAM BASA SUNDA LEMES
Ada beberapa ragam jenis penggunaan tatakrama gaya bahasa sunda lemes atau (halus) yang biasa dipergunakan, sedikitnya ada 6 (enam) buah jenis ragam gaya bahasa, diantaranya yaitu :
1. Ragam Basa Lemes Pisan/luhur
2. Ragam Basa Lemes Keur Batur
3. Ragam Basa Lemes Keur Sorangan/lemes sedeng
4. Ragam Basa Lemes Kagok/panengah
5. Ragam Basa Lemes Kampung/dusun
6. Ragam Basa Lemes Budak
Berikut ini list kumpulan basa Sunda loma (biasa), basa Sunda lemes keur ka sorangan (halus untuk diri sendiri), dan basa Sunda lemes keur ka batur (halus untuk orang lain)
(Baca juga: Nama Anggota Badan dalam Basa Sunda Lemes)
Basa loma (biasa) | Basa lemes keur ka sorangan | Basa lemes keur ka batur | Bahasa Indonesia |
---|---|---|---|
abus | lebet | lebet | masuk ke dalam |
acan | teu acan | teu acan | belum |
adi | (pun) adi | (tuang) rai, (tuang) rayi | adik |
adi beuteung | (pun) adi, adi beuteung | (tuang) rai, (tuang) rayi | adik ipar |
adu | aben | aben | adu |
ais | ais | emban | menggendong |
ajang | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
ajar | ajar | wulang, wuruk | mengajar |
aji | aji | aos | mengaji |
aju | ajeng | ajeng | menyampaikan |
akang | akang | engkang | kakak |
aki | (pun) aki | (tuang) éyang | kakek |
aku | angken | angken | mengaku |
ali | ali, cingcing | lélépén | cincin |
alo | (pun) alo | kapiputra | keponakan |
alus | saé | saé | bagus |
ambéh | supados | supados | supaya |
ambek | ambek | bendu, wera | marah |
ambeu | ambeu | ambung | mencium bau |
amit | permios | permios | pamit |
amitan | permios | permios | permisi |
amprok | tepang | tepang | bertemu |
anak | (pun) anak | (tuang) putra | anak |
anco | cawis | cawis | kerangka |
anggang | tebih | tebih | jauh |
anggel | bantal | bantal, kajang mastaka | bantal |
anggeus | atos, parantos, réngsé | atos, parantos | sudah |
angir | kuramas | kujamas | keramas |
angkir | ulem, haturanan calik | ulem, haturanan calik | undang |
anjang | deuheus | tatamu | bertamu |
antara | antawis | antawis | antara |
anteur | jajap | sarengan | antara |
anti | antos | antos | tunggu |
anyar | anyar | anyar | baru |
anyaran | nembéan | nembéan | baru |
arang | awis, awis-awis | awis, awis-awis | mahal |
arék | badé, seja | badé, seja | akan |
arep | ajeng | ajeng | harap |
ari | dupi, upami | dupi, upami | kalau |
asa | raos | raos | perasaan |
asal | kawit | awit, kawit | mula |
aso | aso | leleson | istirahat |
astana | makam, pajaratan, pasaréan | makam, pajaratan, pasaréan | kuburan |
asup | lebet | lebet | masuk |
atawa | atanapi | atanapi | atau |
ati-ati | ati-ati | atos-atos | awas, hati-hati |
atoh | bingah | bingah | senang |
awak | awak | salira | badan |
awéwé | awéwé | istri | perempuan |
aya | aya | aya | ada |
babantu | babantu | babantos | membantu |
babari | gampil | gampil | mudah |
babatang | mayit | layon | jenazah |
babaturan | réréncangan | réréncangan | teman |
baca | aos | aos | baca |
badag | ageung | ageung | besar |
badami | badanten | badanten | bermusyawarah |
badan | badan | salira | badan |
badarat | badarat | nyacat | mendarat |
badéga | réncang | réncang | kawan |
baé | sawios, teu sawios, wios | sawios, teu sawios, wios | tidak apa-apa |
baganti | bagentos | bagentos | berganti |
bagéa | haturan | haturan | selamat, silahkan |
bagéan | bagéan | hancengan | bagian |
bageur | bageur | saé manah | baik |
bagilir | bagentos | bagentos | bergilir |
baheula | kapungkur | kapungkur | dahulu |
baju | baju | anggéan,anggoan, raksukan | pakaian |
bakal | badé, seja | badé, seja | akan |
bakti | baktos | baktos | bakti |
balik | wangsul | mulih | pulang |
balur | balur | lulur, pupur | teman, handai |
bangga | abot, sesah | abot, sesah | susah |
bangun | bangun | sapertos | seperti |
bantu | bantu | bantos | bantu |
bapa | (pun) bapa | (tuang) rama | ayah, bapak |
baraya | réréhan, sadérék | wargi | saudara |
barempug | barempug | barempag | bermusyawarah |
bareng | sareng | sareng | bersama |
baréto | kapungkur | kapungkur | dahulu |
basa | nalika, waktos | nalika, waktos | waktu |
batuk | batuk | gohgoy | batuk |
batur | réncang | réncang | teman |
bawa | bantun | candak | bawa |
bawirasa | bawiraos, ku émutan | bawiraos, ku émutan | meskipun |
béak | séép | séép | habis |
bébéja | nyanggem, popoyan, unjukan, wawartos | nyarios, pupulih, unjukan, wawartos | kabar, mengabari |
béda | bénten | bénten | beda |
begang | begang | langsip, langsit | kurus |
begéng | begang | langsip, langsit | kurus |
béja | wartos | wartos | kabar, mengabari |
belah | palih | palih | sebelah |
bendo | bendo | udeng | blangkon |
bener | leres | leres | betul |
bengék | asma | ampeg | asma |
béré | pasihan | haturan(an), lélér, paparin | memberi |
berekah | aya hibar, pangésto, pangéstu | damang, wilujeng | sehat |
bésan | bésan | warang | besan |
beubeur | beubeur, sabuk | beulitan | sabuk |
beuheung | beuheung | tenggek | leher |
beuki | seneng | sedep | suka |
beulah | palih | palih | sebelah |
beulah (Jadi 2) | beulah | beulah | belah |
beuli | pésér | galeuh | beli |
beunang | kénging | kénging | dapat |
beungeut | beungeut | pameunteu, raray | wajah |
beurang | siang | siang | siang |
beurat | abot | abot | berat |
beuteung | beuteung, padaharan | lambut, patuangan | perut |
bibi | (pun) bibi | (tuang) ibu | bibi |
bijil | medal | medal | keluar |
bikeun | paparinkeun, pasihkeun | haturkeun, lélérkeun, sanggakeun | memberikan |
bilang | étang | étang | menghitung |
bingung | éwed | éwed | bingung |
bireungeuh | bireungeuh, tingal | tingali | melihat |
birit | birit, bujur | imbit | pantat |
bisa | tiasa | iasa | bisa |
bisa jadi | tiasa janten | tiasa janten | bisa jadi |
bisi | bilih | bilih | mungkin |
bisul | bisul | gambuh | bisul |
bitis | bitis | wentis | betis |
biwir | biwir | lambé, lambey | bibir |
boa | tiasa janten | tiasa janten | bisa jadi |
boga | gaduh | kagungan | punya |
bolonan | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
boro | bujeng | bujeng | kesampaian |
boro-boro | bujeng-bujeng | bujeng-bujeng | jangankan |
buang | piceun | beuratan | buang |
bubuang | miceun | kabeuratan | membuang |
budak | budak | murangkalih | anak kecil |
bujal | bujal | udel, puser | pusar |
bujur | birit, bujur | imbit | pantat |
buka (puasa) | buka | bobor | buka puasa |
bukti | buktos | buktos | bukti |
bulan | sasih | sasih | bulan |
bulan puasa | sasih siam | sasih siam | bulan puasa |
bungah | bingah | bingah | senang, gembira |
bungsu | bungsu | putra pangalitna | bungsu |
burit | sonten | sonten | sore |
buru | buru, énggal | buru, énggal | lekas |
butuh | peryogi | peryogi | butuh |
buuk | buuk | rambut | rambut |
cabak | cabak | cepeng | memegang |
cacangkir | cacangkir | tangkepan | cangkir |
cageur | pangésto, pangéstu | damang | sehat |
calana | calana | lancingan | celana |
can | teu acan | teu acan | belum |
candung | wayuh | wayuh | dimadu |
caneut | caneut | leueut | makan |
cangkéng | cangkéng | angkéng | pinggang |
cangkeul | cangkeul | pegel | pegal |
cangkir | cangkir | tangkep | cangkir |
capé | capé | palay | lelah |
cara | sapertos | sapertos | seperti |
caram | carék, caram | wagel | memarahi |
carang | awis, awis-awis | awis, awis-awis | jarang |
carécét | saputangan | salempay | saputangan |
carék | carék, caram | wagel | memarahi |
carékan | carékan | seuseulan | memarahi |
carita | sanggem | carios | berbicara, bercerita |
caritaan | sanggeman | cariosan | pembicaraan |
cécéwok | obéh, ombéh | obéh, ombéh | cebok |
cekel | cekel | cepeng | memegang |
celuk | saur | gentra | memanggil |
cenah | cenah | saurna | katanya |
ceuk | sanggem | saur | katanya |
ceuli | ceuli | cepil | telinga |
ceurik | ceurik | nangis, tangis | menangis |
cici | cici | pair | menuangkan |
cicing | calik, matuh | calik, linggih | diam |
ciduh | ciduh | ludah | ludah |
cik | cobi | cobi | mencoba |
cikal | cikal | putra pangageungna | anak sulung |
cikiih | cikahampangan | cikahampangan | air kencing |
ciling | jamban | jamban | jamban, toilet |
cing | cobi | cobi | mencoba |
cipanon | cipanon | cisoca | air mata |
ciri | tawis | tawis | ciri |
cium | cium | ambung | mencium |
coba | cobi | cobi | mencoba |
cocoba | cocobi | cocobi | mencoba |
cokot | bantun | candak | mengambil |
cukup | cekap | cekap | cukup |
cukur | cukur | paras | cukur |
cumpon | caos, cumpon | caos | penuh |
cunduk | dongkap | rawuh, sumping | datang |
daék | purun | kersa | mau |
dagang | dagang | icalan | dagang |
dago | antos | antos | tunggu |
dahar | neda, teda | tuang | makan |
dangdan | dangdan | dangdos | dandan |
dapur | dapur | pawon | dapur |
datang | dongkap | rawuh, sumping | datang |
déngé | kuping | dangu | mendengar |
deukeut | caket | caket | dekat |
deungen | réncang | réncang | lauk |
deungeun-deungeun | (nu) sanés | (nu) sanés | orang lain, bukan saudara |
déwék | abdi, sim kuring | – | saya |
diangir | dikuramas | dikujamas | dikeramas |
diangkir | diondang, disaur | disaur, diulem | diundang |
dicukur | dicukur | diparas | dicukur |
didik | atik | tutur, wejang, wuruk | mendidik |
didikan | atikan | pitutur, piwejang, piwuruk | didikan |
digusar | digusar | dipeper | disunat |
dikubur | dikaluat | dikurebkeun | dikubur |
dilétak | dilétak | diilat | dijilat |
dipalar | dipalar | dipambrih, dipamrih | diharapkan |
dipaparah | dikinten-kinten | dikinten-kinten | dikira-dikira |
diri | diri | salira | diri sendiri |
disalin | (di)salin | (di)gentos | diganti |
ditaranjang | ditaranjang | diwuwuda | telanjang |
diuk | diuk | calik, linggih | duduk |
dosa | kalelepatan | kalelepatan | dosa |
dubur | dubur | palawangan | dubur |
dudukuy | dudukuy, topi | langgukan, tudung | topi |
duga | kinten | kinten | duga |
duit | artos | artos | duit, uang |
dulur | réréhan, sadérék | wargi | saudara |
duméh | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | karena |
éléh | éleh | kawon | kalah |
éling | émut | émut | ingat |
emang | (pun) paman | (tuang) rama | paman |
émboh | tambih | tambih | tambah |
embung | alim, narah (awéwé) | alim, teu kersa | tidak mau |
emét | kedik | kedik | sedikit |
encan | teu acan | teu acan | belum |
endeng | lami | paos | lama |
éndong | éndong | kulem | menginap |
enggeus | atos, parantos, réngsé | atos, parantos | sudah |
enggon | pamondokan | pajuaran, pangkuleman | penginapan |
entong | teu kénging | teu kénging | tidak boleh |
enya | leres, muhun, sumuhun, yaktos | leres, muhun, sumuhun, yaktos | iya |
enya-enya | leres-leres | leres-leres | benar-benar |
éra | isin | lingsem | malu |
éstu | ésto | ésto | mengindahkan |
eukeur | nuju | nuju | sedang |
eungap | sesek | ampeg | sesak |
eusi | lebetan | lebetan | isi |
eusian | lebetan | lebetan | isinya |
euweuh | teu aya | teu aya | tidak ada |
gado | gado | angkeut | makan tanpa lauk |
gagancangan | énggal-énggalan | énggal-énggalan | cepat-cepat |
gampang | gampil | gampil | mudah |
gancang | énggal | énggal | cepat |
gancangan | énggalan | énggalan | lebih cepat |
gandék | réncang | réncang | teman |
gandéng | baribin | baribin | berisik |
ganti | gentos | gentos | ganti |
gardéng | gardéng | lalangsé | abar |
gawé | damel | damel | kerja |
gedé | ageung | ageung | besar |
gégél | gégél | landep | gigit |
gelung | gelung | sanggul | sanggul |
genah | raos | raos | enak |
gering | udur | teu damang | sakit |
gering parna | udur répot | teu damang wales | sakit parah |
gero | saur | gentra | panggil |
getol | kersaan | kersaan | rajin |
geuing | émutan | émutan | mengingatkan |
geulang | geulang | pinggel | gelang |
geura | geura, mangga | mangga | baiklah, silahkan |
geus | atos, parantos, réngsé | atos, parantos | sudah |
geuwat | énggal, énggal-énggal | énggal, énggal-énggal | cepat |
gigir | gigir | gédéng | sebelah, samping |
gigireun | gigireun | gédéngeun | sebelah, samping |
gilir | gilir | gentos | berganti |
gimir | gimir | rentag manah | jerih |
goda | cobi | cobi | goda |
gogoda | cocobi | cocobi | godaan |
goréng | awon, teu saé | awon, teu saé | jelek |
gugu | tumut | tumut | patuh |
guguling | guguling | pepedek | guling |
gumbira | bingah | bingah | gembira |
gura-giru | gura-giru | énggal-énggalan | segera, cepat-cepat |
gusar | gusar | peper | menyapukan tangan |
haben | haben | teras-terasan | terus-terusan |
hadé | saé | saé | baik, bagus |
hadir | tungkulan, nungkulan | (nga)luuhan | menghadiri |
hal | perkawis | perkawis | hal |
halangan | pambengan | pambengan | halangan |
halis | halis | kening | alis |
hampura | hapunten | haksama, haksami, hapunten | maaf |
handeueul | gegetun | gegetun | sayang sekali |
hanjakal | gegetun | gegetun | sayang sekali |
harega | pangaos | pangaos | harga |
hareup | payun | payun | depan |
harga | pangaos | pangaos | harga |
harita | waktos éta | waktos éta | waktu itu |
hariwang | salempang | rejag manah, salempang | khawatir |
harti | hartos | hartos | arti |
haté | haté | manah, galih | hati |
hawatir | hawatos | hawatos | khawatir |
hayang | hoyong | palay | mau |
hayu | mangga | mangga | ayo, silahkan |
héd | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
hég | geura, mangga | mangga | silahkan |
hélok | hémeng | hémeng | heran |
héran | hémeng | hémeng | heran |
hésé | sesah | sesah | susah |
heuay | heuay | angob | menguap |
heubeul | lami | lami | lama |
heug | mangga | mangga | baiklah, silahkan |
hili | liron | gentos | tukar |
hina | laip | laip | aib |
hirup | hirup | jumeneng | hidup |
hitut | bobos, kabobosan | bobos, kabobosan | kentut |
hudang | hudang | gugah | bangun |
huntu | huntu | waos | gigi |
hutang | piétangan, sambetan | piétangan, sambetan | hutang |
iber | wartos | wartos | berita |
idin | widi | widi | izin |
igel | ibing | ibing | menari, joget |
iket | iket, totopong | totopong, udeng | blangkon |
ilik | tingal | tingali | melihat |
ilikan | tingalan | tingalian | melihat |
ilu | iring | iring | ikut |
imah | rorompok | bumi | rumah |
impi | impén | impén | mimpi |
imut | imut | mésem | tersenyum |
incu | (pun) incu | (tuang) putu | cucu |
indit | mios | angkat, jengkar | pergi |
indung | (pun) biang | (tuang) ibu | ibu |
inget | émut | émut | ingat |
inggis | rémpan | rémpan | takut |
injeum | tambut | tambut | pinjam |
inum | leueut | leueut | minum |
irung | irung | pangambung | hidung |
isuk | énjing, énjing-énjing | énjing, énjing-énjing | pagi |
isukan | énjing | énjing | besok |
isuk-isuk | énjing, énjing-énjing | énjing, énjing-énjing | pagi |
iteuk | iteuk | teteken | tongkat |
itung | itung | étang | menghitung |
iwal | anging, (ka)jabi | anging, (ka)jabi | kecuali |
jaba | anging, (ka)jabi | anging, (ka)jabi | luar |
jadi | janten | janten | jadi |
jaga | jagi | jagi | jaga |
jajaka | nonoman | nonoman | perjaka |
jalma | jalmi | jalmi | manusia |
jang | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
jauh | tebih | tebih | jauh |
jawab | walon | waler | jawab |
jelema | jalmi | jalmi | manusia |
jero | lebet | lebet | dalam |
jeung | miwah, sareng | miwah, sareng | dan |
jeungna deui | sareng deui | sareng deui | bersama lagi |
jieun | damel | damel | membuat |
jiga | sapertos | sakarupi, sapertos, sarupi | seperti |
jima | sapatemon | sapatemon, saresmi | berhubungan intim |
jinah | jinah | ngalambang sari | zina |
joré | goréng | awon | jelek |
jual | ical | ical | jual |
jugjug | bujeng | bujeng | tiba-tiba |
juru | lahir | babar | melahirkan |
jurung | jurung | piwarang | memberitahu |
kabar | wartos | wartos | kabar |
kabéh | sadaya | sadaya | semua |
kabéhanana | sadayana | sadayana | semuanya |
kabur | minggat | (nga)lolos | kabur |
kaburu | kabujeng | kabujeng | terlanjur |
kacamata | kacasoca | kacasoca | kacamata |
kacaritakeun | kacaritakeun | kacaritakeun | diceritakan |
kacida | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
kaciri | katawis | katawis | dikenali |
kadang | wargi | wargi | saudara |
kadang warga | kadang wargi | wargi-wargi sadayana | saudara sekalian |
kadé | ati-ati | atos-atos | hati-hati |
kadudukan | kadudukan | kalungguhan | kedudukan |
kagegeringan | kaleleban | kaleleban | sakit |
kagok | (ka)pambeng | (ka)pambeng | tanggung |
kajaba | kajabi | kajabi | kecuali |
kajeun | sawios, teu sawios, wios | sawios, teu sawios, wios | biarkan |
kakara | nembé | nembé | baru saja |
kakus | jamban | jamban | jamban, toilet |
kalan-kalan | sawaktos-waktos | sawaktos-waktos | sewaktu-waktu |
kalarung | kalangkung | kalangkung | terlewat |
kalenger | kapiuhan | kapidara | pingsan |
kamar | pamondokan | pajuaran, pangkuleman | kamar |
kamar mandi | jamban | jamban | jamban, toilet |
kanyeri | kanyeri | kasawat | sakit |
kapaéhan | kapiuhan | kapidara | pingsan |
kapalang | (ka)pambeng | (ka)pambeng | tanggung |
kapegat | kapegat | kaandeg | tercegat |
kapilih | kapeto | kaselir | terpilih |
karasa | karaos | karaos | terasa |
karék | nembé | nembé | baru saja |
karémbong | karémbong | kekemben | selempang |
karesep | karesep | kalangen, kaseneng, kasedep | yang disukai, hobi |
kari | kantun | kantun | sisa |
karunya | hawatos | hawatos | kasihan |
kasakit | kasakit | kasawat | sakit |
kasanding | kasanding | kasumpingan | kedatangan |
kasurupan | kasarumahan | kacalikan | kesurupan |
katangén | katangén | kauninga | ketahuan |
katara | katawis | katawis | terlihat |
katuhu | katuhu | tengen | kanan |
kawantu | kawantos | kawantos | keberanian |
kawas | sapertos | sakarupi, sapertos, sarupi | seperti |
kawilang | kaétang | kaétang | kehitung |
kawin | jatukrami, ngadahup, nikah, réndéngan | jatukrami, ngadahup, nikah, réndéngan | nikah |
kédé | kénca | kiwa | kiri |
kedeng | kedeng | ébog | berbaring |
kéjo | sangu | sangu | nasi |
kélék | kélék | déhé, ingkab | ketiak |
kénca | kénca | kiwa | kiri |
keris | duhung | duhung | keris |
késang | késang | karinget | keringat |
keun baé | sawios, teu sawios, wios | sawios, teu sawios, wios | biarkan saja |
keur | nuju | nuju | sedang |
keur (pikeun) | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
kiih | kahampangan | kahampangan | kencing |
kira | kinten | kinten | mengira |
kira-kira | kinten-kinten | kinten-kinten | kira-kira |
kirim | kintun | kintun | kirim |
kocap | kacaritakeun | kacaritakeun | terceritakan |
kocapkeun | kacaritakeun | kacaritakeun | terceritakan |
kolot | kolot | sepuh | tua |
komo | sumawonten | sumawonten | bahkan |
kongkorong | kongkorong | kangkalung | kalung |
kop | mangga | mangga | silahkan |
kotoran | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
kuat | kiat | kiat | kuat |
kubur | kaluat | kureb | mengubur |
kudu | kedah | kedah | harus |
kuku | kuku | tanggay | kuku |
kukumbah | wawasuh | wawasuh | mencuci |
kulawarga | kulawargi | kulawargi | saudara sekalian |
kuluwut | nguluwut, nguyung | ngangluh | murung |
kumbah | kumbah | wasuh | mencuci |
kumis | kumis | rumbah | kumis |
kumpul | kempel | kempel | kumpul |
kungsi | kantos | kantos | pernah |
kurang | kirang | kirang | kurang |
kuren | rimbit | rimbit | berkeluarga |
kurenan | rimbitan | rimbitan | kekeluargaan |
kuring | abdi, sim kuring | – | saya |
kuring saréréa | abdi sadayana | – | kita semua |
kuru | begang | langsip, langsit | kurus |
kutu | kutu | puntang | kutu |
labuh | labuh | geubis | jatuh |
lahun | pangkon | pangkon | pangku |
lain | sanés | sanés | bukan |
laju | lajeng, teras | lajeng, teras | terus-terusan |
laki | lalaki | pameget | laki-laki |
laku | pajeng | pajeng | laku |
lalajo | nongton | nongton | melihat, nonton |
lalaki | lalaki | pameget | lelaki |
lamun | upami | upami | kalau |
lanceuk | (pun) lanceuk | (tuang) raka | kakak |
langka | awis, awis-awis | awis, awis-awis | langka |
lantaran | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | sebab |
lapar | hoyong neda, lapar | palay tuang | lapar |
laris | pajeng | pajeng | laris |
larung | langkung | langkung | terlewati |
laun | lami | lami | lambat |
laun-laun | lami-lami | lami-lami | lambat laun |
lawas | lami | lami | lama |
lebah | leresan | leresan | sebelah, samping |
lebaran | boboran (siam) | boboran (siam) | lebaran |
lého | umbel | umbel | ingus |
léngoh | léngoh, teu ngabantun nanaon | teu nyandak nanaon | tidak membawa apa-apa |
létah | létah | ilat | lidah |
létak | létak | ilat | jilat |
leumpang | leumpang | angkat | jalan kaki, berangkat |
leungeun | leungeun | panangan | tangan |
leungit | leungi | ical | hilang |
leutik | alit | alit | kecil |
leuwih | langkung | langkung | lebih |
leuwih hadé | langkung saé | langkung saé | lebih baik |
lila | lami | lami | lama |
liwat | langkung | langkung | lewat |
loba | seueur | seueur | banyak |
luput | lepat | lepat | luput |
maap | hapunten | haksama, haksami, hapunten | maaf |
maca | maca | maos | baca |
magahan | mapagahan | miwejang, ngawurukan | menasehati |
mahal | awis | awis | mahal |
mahi | cekap | cekap | muat, cukup |
maju | majeng | majeng | maju |
maké | nganggo | nganggo | memakai |
maksud | maksad | maksad | maksud |
malah | malih | malih | malah |
malahmandar | mamanawian | mamanawian | mudah-mudahan |
malarat | jalmi teu gaduh | teu kagungan nanaon | miskin |
malem | wengi | wengi | malam |
malik | malik | mayun | menghadap, berbalik |
maliré | maliré | merhatoskeun | memperhatikan |
mamayu | mamayu | mamajeng | nafsu makan setelah sembuh |
mandéan | mandéan | mapadani, nyamian | menyamai |
mandi | mandi | siram, ngebak | mandi |
manéh | – | anjeun, salira | kamu |
manéhna | – | anjeunna | kamunya |
manggih | mendak | mendak | bertemu |
mangka | mugi | mugi(a) | semoga |
mangku | mangku | mangkon | memangku |
mangkuk | kantos | kantos | sudah, pernah |
maot | nilar, tilar dunya, ngantunkeun | pupus | meninggal |
mapagahan | mapagahan | miwejang, ngawurukan | menasehati |
marak | marak | munday | marak |
marga | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | dikira |
marhum | jenatna, marhum | marhum, suargi, suwargi | telah meninggal |
mariksa | mariksa | marios | memeriksa |
marukanana | pangintenna | pangintenna | kemungkinan |
matuh | matuh | linggih | patuh |
mawa | ngabantun | nyandak | bawa |
mayit | layon | layon | jenazah |
mecak | nyobi | nyobi | mencoba |
megat | megat | ngandeg | mencegat |
melang | deudeupeun | deudeupeun | khawatir |
méméh | sateuacan | sateuacan | sebelum |
mencét | meuseul | meuseul | pijat |
mencétan | meuseulan | meuseulan | memijat |
mending | langkung saé | langkung saé | lebih baik |
menerkeun | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
mengi | asma | ampeg | asma |
ménta | neda, nyuhunkeun | mundut | minta |
méré | masihan | maparin, ngahaturan(an), ngalélér | memberi |
meujeuhna | cekap | cekap | layak |
meuli | mésér | ngagaleuh | beli |
meunang | kénging | kénging | dapat |
meureun | panginten | panginten | barangkali |
miang | mios | angkat, jengkar | meminta izin |
mihapé | ngawiat | ngawewerat(an) | titip |
mikeun | maparinkeun, masihkeun | ngahaturkeun, nyanggakeun | memberikan |
milang | ngétang | ngétang | menghitung |
milu | ngiring | ngiring | ikut |
mimiti | kawit | awit, kawit | memulai |
mimitina | kawitna | awitna, kawitna | mulanya |
minangka | étang-étang | étang-étang | sebagai |
minantu | minantu | mantu | menantu |
mindeng | sering | sering | sering |
minggat | minggat | (nga)lolos | minggat |
minyak | lisah | lisah | minyak |
mireungeuh | mireungeuh, ningal | ningali | melihat |
miskin | jalmi teu gaduh | teu kagungan nanaon | miskin |
mitoha | mitoha | mertua | mertua |
montok | montok | ageung | gemuk |
moro | moro | bubujeng | mengejar, memburu |
muga | mugi | mugi(a) | semoga |
muga-muga | mugi-mugi | mugi-mugi | semoga |
mulang | wangsul | mulih | kembalian |
mun | upami | upami | kalau |
mungguh | menggah | menggah(ing) | kalau |
mupakat | mupakat, rempug | rempag | berunding, setuju |
murah | mirah | mirah | murah |
muriang | muriang | nyenyepan | meriang, panas dingin |
muru | ngabujeng | ngabujeng | mengejar |
najan | sanaos | sanaos | walaupun |
naker | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
naksir | nginten | nginten | menaksir |
nandatangan | nandatangan | nawis | menandatangani |
nangtung | nangtung | ngadeg | berdiri |
nanya | naros | naros | bertanya |
naséhat | naséhat, papatah | piwejang, piwuruk | nasehat |
nataku | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
nawar | nawis | mundut | menawar |
néang | milari | milari | mencari |
nedunan | nyaosan, nyumponan | nyaosan | kedatangan |
nembang | nembang | mamaos | menyanyi |
nénjo | ningal | ningali | melihat |
nepi | dugi | dugi | hingga |
ngadagoan | ngantosan | ngantosan | menunggu |
ngadéngé | nguping | ngadangu | mendengar |
ngadidik | ngatik | mitutur, miwejang, miwuruk, ngawuruk(an) | mendidik |
ngadu | ngadu | ngaben | mengadu |
ngageroan | nyauran | ngagentraan | memanggil |
ngageuing | ngageuing | ngémutan | menasehati |
ngagugu | nurut | tumut | penurut |
ngahadéan (ngalusan) | nyaéan | nyaéan | memperindah |
ngahadéan (ngoméan) | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
ngahadiran | nungkulan | ngaluuhan | menghadiri |
ngahalang-halang | magak | magak | menghalangi |
ngahilian | ngalironan | ngagentosan | menukar, mengganti |
ngais | ngais | ngemban | menggendong |
ngajar | ngajar | ngawulang | mengajar |
ngajawab | ngawalon | ngawaler | menjawa |
ngaji | ngaji | ngaos | mengaji |
ngajual | ngical | ngical | menjual |
ngajugjug | ngabujeng | ngabujeng | tiba-tiba |
ngajuru | ngalahirkeun | babar | melahirkan |
ngaku | ngaku | ngangken | mengaku |
ngalahun | mangkon | mangkon | memangku |
ngalusan | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
ngambeu | ngambeu | ngambung | mencium |
ngan | mung, namung | mung, namung | hanya |
nganjang | ngadeuheus | natamu | mendatangi |
nganteur | ngajajap(keun) | nyarengan, nyarengkeun | mengantarkan |
nganti | ngantos | ngantos | menunggu |
ngaran | nami, wasta | jenengan, kakasih | nama |
ngaranyéd | ngaranyéd | ngalambang sari | selingkuh |
ngarep-ngarep | ngajeng-ngajeng | ngajeng-ngajeng | berharap |
ngaroko | ngaroko, udud | ngalelet, nyesep | merokok |
ngaso | ngaso | leleson | beristirahat |
ngawaro | tumut | tumut | patuh |
ngedeng | ngedeng | ébog | berbaring |
ngéndahkeun | ngéstokeun, nurut | ngéstokeun | menyelesaikan |
ngéndong | mondok, ngéndong | kulem, ngawengi | mondok |
ngéstukeun | ngéstokeun, nurut | ngéstokeun, tumut | mengindahkan |
ngeunah | raos | raos | enak |
ngeusian | ngalebetan | ngalebetan | mengisi |
ngéwa | ceuceub | ceuceub | malu |
ngigel | ngigel | ngibing | joget, menari |
ngilikan | ningalan | ningalian | melihat |
ngilu | ngiring | ngiring | ikut |
ngimpi | ngimpén | ngimpén | mimpi |
nginjeum | nambut | nambut | pinjam |
nginum | ngaleueut | ngaleueut | minum |
ngira | nginten | nginten | mengira |
ngising | miceun | kabeuratan | buang air besar |
ngitung | ngitung | ngétang | menghitung |
ngogan | ngondang | ngulem | mengundang |
ngoméan | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
ngomong | nyanggem | nyarios | bicara |
ngora | anom | anom | muda |
ngubur | ngaluat | ngurebkeun | mengubur |
nguluwut | nguluwut, nguyung | ngangluh | murung |
ngumbah | ngumbah | ngawasuh | mencuci |
nguruskeun | ngalereskeun | ngalereskeun | mengurusi |
nguyung | nguluwut, nguyung | ngangluh | murung |
nimu | mendak | mendak | menemukan |
nincak | nincak | ngadampal | menginjak |
nini | (pun) nini | (tuang) éyang | nenek |
nitah | ngajurung(an) | miwarang(an) | menyuruh |
nohonan | nyaosan, nyumponan | nyaosan | mencukupi |
nu matak | nu mawi | nu mawi | maka dari itu |
nungkulan | nungkulan | ngaluuhan | mengatasi, menunduk |
nurut | ngéstokeun, nurut | ngéstokeun, tumut | ikut |
nutu | nutu | meuseul | menumbuk |
nyaba | nyaba | angkat-angkatan | bepergian |
nyabak | nyabak | nyepeng | memegang |
nyaho | terang | uninga | mengetahui |
nyampak | nyampak | kasondong, nyondong | terlihat |
nyana | nginten | nginten | menyangka |
nyaneut | ngaleueut | ngaleueut | makan |
nyangka | nginten | nginten | memperkirakan |
nyaram | nyaram, nyarék | ngawagel | melarang |
nyarék | nyaram, nyarék | ngawagel | melarang |
nyarékan | nyarékan | nyeuseul(an) | memarahi |
nyaring | nyaring, teu acan mondok | teu acan kulem | nyaring |
nyarita | nyanggem | nyarios | bicara |
nyekel | nyekel | nyepeng | memegang |
nyéléhkeun | masrahkeun | ngahaturkeun, nyanggakeun | memberikan |
nyéléwer | midua haté | midua manah | selingkuh |
nyeluk | nyauran | ngagentraan | memanggil |
nyepah | nyeupah | ngalemar | memakan sirih, sirih |
nyerahkeun | mirak | mirak, ngésér | menceraikan |
nyeri | nyeri | kasawat | sakit |
nyeupah | nyeupah | ngalemar | memakan sirih, sirih |
nyiar | milari | milari | mencari |
nyician | nyician | mairan | menuangkan |
nyium | nyium | ngambung | mencium |
nyoba | nyobi | nyobi | mencoba |
nyokot | ngabantun | nyandak | mengambil |
nyolowédor | nyolowédor | midua manah | selingkuh |
nyukuran | nganuhunkeun | nganuhunkeun | berterima kash |
nyumponan | nyumponan | nyaosan | mencukupi |
nyunatan | ngaberesihan | nyepitan | khitan |
obat | obat, ubar | landong | obat |
ogan | ondang | ulem | undang |
oléh-oléh | kaémutan, kagegelan | kaémutan, kagegelan | oleh-oleh |
omé | leres | leres | memperbaiki |
omong | sanggem | carios, lahir | bicara |
omongan | sanggeman | cariosan, lahiran | pembicaraan |
ondang | ulem, haturanan calik | ulem, haturanan calik | undangan |
pacilingan | jamban | jamban | jamban, toilet |
paéh | nilar, tilar dunya, ngantunkeun | pupus | meninggal |
paham | paham, ngartos | ngartos | mengerti |
pahili | paliron | pagentos | tertukar |
paju | pajeng | pajeng | maju |
paké | anggo | anggo | pakai |
palangan | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
palangsiang | tiasa janten | tiasa janten | bisa jadi |
palar | palar | pambrih, pamrih | diharapkan |
palebah | leresan | leresan | sebelah, samping |
paliré | paliré | perhatoskeun | perhatikan |
pamajikan | (pun) bojo | (tuang) istri, (tuang) rai/rayi, geureuha | istri |
paman | (pun) paman | (tuang) rama | paman |
pancuran | jamban | jamban | kamar mandi |
pandé | pandé | padan, sami | menyamai |
pandé (rupa) | rupi | rupi | rupa |
pandeuri | pengker | pengker | belakangan |
pang | nu mawi | nu mawi | itulah sebabnya |
pangaweruh | kauninga | kauninga | terdengar |
panggih | pendak, tepang | pendak, tepang | bertemu |
pangkat | kadudukan | kalungguhan | kedudukan |
pangku | pangkon | pangkon | menggendong |
pangna | nu mawi | nu mawi | itulah sebabnya |
pangraksa | pangraksa | panangtayungan | perlindungan |
panitih | panitih | sanggétan, sangkétan | peniti |
panon | panon | soca | mata |
pantar | pantar | sayuswa | seusia, sebaya |
pantég | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
papacangan | tunangan | tunangan | tunangan |
paparah | kinten-kinten | kinten-kinten | kira-kira |
papatah | naséhat, papatah | piwejang, piwuruk | nasehat |
parak | parak | punday | mengeringkan sebagian sungai untuk menangkap ikan |
parandéné | sanaos | sanaos | walaupun |
paribasa | paripaos | paripaos | peribahasa |
pariksa | pariksa | parios | periksa |
parna | répot | wales | sakit keras |
paro | palih | palih | sebagian |
parok | sami | sami | sama |
pasti | kantenan, tangtos | kantenan, tangtos | pasti, tentu |
pati | patos | patos | seberapa |
patuh | patuh | linggih | tetap |
payu | pajeng | pajeng | laku |
payung | payung | pajeng | payung |
pecak | cobi | cobi | mencoba |
pédah | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | sebab |
pegat | pegat | andeg | bertemu |
pék | geura, mangga | mangga | silahkan |
pelik | sesah | sesah | susah |
pencét | peuseul | peuseul | pijat |
pénta | teda, suhunkeun | pundut | meminta |
penting | peryogi | peryogi | kepentingan |
pepegatan | pipisahan | pipisahan | perpisahan |
percaya | percanten | percanten | percaya |
perelu | peryogi | peryogi | keperluan |
perkara | perkawis | perkawis | perkara |
perlu | peryogi | peryogi | perlu |
permata | sosoca | sosoca | perlu |
permisi | permios | permios | permisi |
peuting | wengi | wengi | malam |
pianakan | pianakan | wewetengan | peranakan |
pias | pucet | pucet | pucat |
pidato | biantara | biantara | pidato |
pihapé | wiat | wewerat, wiat | titip |
pikeun | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
pikir | pikir | manah | pikir |
piligenti | piligentos | piligentos | bergantian |
pilih | peto | selir | terpilih |
pindah | pindah | ngalih | pindah |
pingping | pingping | paha | paha |
pipi | pipi | damis | pipi |
pirang-pirang | pinten-pinten | pinten-pinten | banyak sekali, masih bersyukur |
pireungeuh | pireungeuh, tingal | tingali | diperhatikan, melihat |
pitulung | pitulung | pitandang | pertolongan |
poé | dinten | dinten | hari |
pohara | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
poho | hilap | lali | lupa |
popotongan | patilasan | patilasan | peninggalan |
potong | tilas | tilas | mantan |
pribadi | pribados | ku anjeun | pribadi |
prihatin | prihatin | prihatos | prihatin |
puasa | puasa | saum | puasa |
puguh | kantenan, tangtos | kantenan, tangtos | jadi, pasti |
pukul | tabuh | tabuh | jam |
pupulih | nyanggem, popoyan, unjukan, wawartos | nyarios, pupulih, unjukan, wawartos | memberitahu |
purun | purun | kersa | bersedia, bisa |
raat | lirén | lirén | reda |
rajin | kersaan | kersaan | rajin |
raket | caket | caket | dekat |
raksa | raksa | tangtayungan | perlindungan |
ramo | ramo | réma | jari |
rampés | mangga | mangga | silahkan masuk |
ranyéd | ranyéd | lambang sari | selingkuh |
rarabi | rarabi | garwaan | beristri |
rarasaan | raraosan | raraosan | perasaan |
rasa | raos | raos | enak |
réa | seueur | seueur | banyak |
récéh | récéh | artos alit | receh |
rék | badé, seja | badé, seja | akan, mau |
remen | sering | sering | sering |
rempug | mupakat, rempug | rempag | bermusyawarah |
rérégan | gardéng | lalangsé | abar, operasi |
resep | resep | langen, seneng, sedep | kegemaran |
reujeung | sareng | sareng | bersama |
reuneuh | kakandungan | bobot, ngandeg | hamil |
reureuh | reureuh | ngaso | istirahat |
rieut | rieut | puyeng | pusing |
rikip | rikip | rencep | diam-diam |
ripuh | répot | répot | repot |
ririkipan | ririkipan | rerencepan | diam-diam |
risi | risi | rémpan | takut |
robah | robih | robih | berubah |
roko | roko | sesepeun | rokok |
rongkah | ageung | ageung | besar |
rua | rupi | rupi | macam |
rugi | rugel | rugel | rugi |
rujuk | rempug | rempag | bersatu kembali |
rumasa | rumaos | rumaos | dikira |
rupa | rupi | rupi | macam |
rurusuhan | énggal-énggalan | énggal-énggalan | cepat-cepat |
rusuh | énggal-énggalan | énggal-énggalan | buru-buru |
saba | saba | angkat-angkatan | bepergian |
sabab | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | sebab |
sabalikna | sawalerna, sawangsulna | sawalerna, sawangsulna | sebaliknya |
sabot | waktos | waktos | ketika |
sabuk | beubeur, sabuk | beulitan | sabuk |
sadia | sayagi, sayogi | sayagi, sayogi | sedia |
sadu | tamada | tamada, tomada | meminta maaf |
saemét | sakedik | sakedik | sedikit |
saendeng-endeng | salamina | sapaosna, sapapaosna | selamanya |
saeutik | sakedik | sakedik | sedikit |
sagala | sagala | saniskanten | segala |
sakapeung | sawaktos-waktos | sawaktos-waktos | sewaktu-waktu |
sakeudeung | sakedap | sakedap | sebentar |
sakit | sakit | kasawat | penyakit, sakit |
sakuduna | sakedahna | sakedahna | seharusnya |
sakur | sadaya, sugri | sadaya, sugri | semua |
salah | lepat | lepat | salah |
salah saurang | salahsawios | salahsawios | salah seorang |
salaki | (pun) lanceuk, salaki | carogé, (tuang) raka | suami |
salamet | salamet | wilujeng | selamat |
salat | netepan, sambéang, sambiang | netepan | salat |
salempang | salempang | rejag manah, salempang | takut |
salésma | salésma | pileg | flu |
salin | salin | gentos | ganti, tukar |
samak | amparan | amparan | tikar |
samarukna | pangintenna | pangintenna | kemungkinan |
saméméh | sateuacan | sateuacan | sebelum |
sampak | sampak | sondong | sedang ada ketika kita datang |
samping | sinjang | sinjang | kain panjang |
sanajan | sanaos | sanaos | walaupun |
sanding | sanding | sumpingan | kedatangan |
sanggeus | saparantos | saparantos | sesudah |
sanggup | sanggem | kersa | sanggup |
sangka | kinten | kinten | sanggup |
sangkan | supados | supados | supaya |
sangu | sangu | sangu | nasi |
saniskara | saniskanten | saniskanten | macam-macam |
sapantar | sapantar | sayuswa | sebaya |
saparo | sapalih | sapalih | sebagian |
sapédah | ku margi, jalaran | réhing | sebab |
saperti | sapertos | sakarupi, sapertos, sarupi | seperti |
saputangan | saputangan | salempay | saputangan |
saré | mondok | kulem | tidur |
saréréa | sadayana | sadayana | semuanya |
sarta | sareng | sareng | bersama |
sarua | sami, sarupi | sami, sarupi | sama |
sasadu | tamada | tamada, tomada | meminta maaf |
sasarap | neda (énjing-énjing), sasarap | tuang (énjing-énjing) | sarapan |
sawadina | sakedahna | sakedahna | seharusnya |
sawah | sérang | sérang | sawah |
sawaréh | sapalih | sapalih | sebagian |
sawatara | sawatawis | sawatawis | beberapa |
sayaga | sayagi | sayagi | sedia |
sebut | sebat | sebat | sebut |
sedih | sedih | sedih, sungkawa | sedih |
séjén | sanés | sanés | bukan |
séléh | pasrah | hatur, sangga | menyerah |
séléwér | pidua haté | pidua manah | selingkuh |
sémah | (ta)tamu | (ta)tamu | tamu |
semet | dugi ka, wangkid | dugi ka, wangkid | batas |
senang | senang | raos mahan | gembira |
serah | késér, pirak | késér, pirak | cerai |
serahkeun | késér, pirak | késér, pirak | menceraikan |
sérédan | rorodan | rorodan | sisa makan yang tidak habis |
seret | wangkid | wangkid | seret |
sésa | kantun | kantun | sisa |
seubeuh | wareg | sesek | kenyang |
seug | mangga | mangga | silahkan |
seupah | lemar | lemar | sirih |
seuri | seuri | gumujeng, kahaturan | tertawa |
siar | pilari | pilari | mencari |
sibanyo | sibanyo | tamas, wawasuh | mencuci |
sim kuring | sim abdi | – | saya |
simbut | simbut | kampuh | selimut |
simpang | sindang | sindang | mampir |
sing | mugi | mugi(a) | semoga |
sirah | sirah | mastaka | kepala |
siram | sébor | sébor | siram |
sirit | larangan, rarangan | larangan, rarangan | penis |
sisig | sisig | susur | susur |
sisir | pamérés | pamérés | sisir |
soara | sora | soanten | suara |
solat | netepan, sambéang, sambiang | netepan | solat |
sono | sono | honeng, oneng | kangen |
sora | soanten | soanten | suara |
sorangan | sorangan | nyalira | sendiri |
soré | sonten | sonten | sore |
sugan | manawi | manawi | mungkin |
suku | suku | sampéan | kaki |
sukur | nuhun | nuhun | berterima kash |
sumawon | sumawonten | sumawonten | bahkan |
sumawona | sumawonten | sumawonten | bahkan |
sunat | beresihan | sepitan | khitan, sunat |
sungut | cangkem | baham | mulut |
supaya | supados | supados | supaya |
surat | serat | serat, tétésan | surat |
surup | sarumah | calik | kesurupan |
susah | sesah | sesah | susah |
susu | pinareup | pinareup | payudara |
suweng | kurabu, suweng | giwang, sumber | anting |
suwung | seweng, suwung | seweng, suwung | kosong |
tabéat | adat | panganggo | tabiat |
tacan | teu acan | teu acan | belum |
tadina | awitna, kawitna | awitna, kawitna | tadinya |
tai | kokotor | kokotor | tahi |
taksir | kinten | kinten | perkiraan |
taktak | taktak | taraju | pundak |
talatah | wiat saur | wiat saur | amanah |
tambah | tambih | tambih, wuwuh | tambah |
tampa | tampi | tampi | terima |
tampolong | tampolong, tempat ludah | pangludahan | tempat meludah |
tanaga | tanagi | tanagi | tenaga |
tanda | tawis | tawis | menandatangani |
tandatangan | tandatangan | tawis | tanda tangan |
tangén | nyaho | uninga | mengetahui |
tangga | tanggi | tanggi | tetangga |
tanggal | (ka)ping | (ka)ping | tanggal |
tanggung | tanggel | tanggel | tanggung |
tanggung jawab | tanggel waler | tanggel waler | tanggung jawab |
tangtu | kantenan, tangtos | kantenan, tangtos | tentu |
tangtung | tangtung | adeg | berdiri |
tanwandé | tangtos | tangtos | sudah |
tanya | taros | parios, taros | tanya |
tapi | nanging | nanging | tetapi |
tarang | tarang | taar | kening |
taranjang | taranjang | wuwuda | telanjang |
tarima | tampi | tampi | terima |
tasma | kacasoca | kacasoca | kacamata |
tatangga | tatanggi | tatanggi | tetangga |
taun | warsih | warsih | tahun |
tawar | tawis | pundut | tawar |
tayoh | rupi | rupi | macam |
tayohna | rupina | rupina | rupanya |
téang | pilari | pilari | menengok, melayat |
tedun | caos | caos | tenang |
teleg | teleg, teureuy | telen | menelan |
tembang | tembang | mamaos | lagu |
tempo | tingal | tingali | lihat |
témpo | sarantos | sarantos | tempo |
ténjo | tingal | tingali | lihat |
tepi | dugi | dugi | sampai |
tepung | tepang | tepang | bertemu |
téré | téré | kawalon | tiri |
téréh | énggal | énggal | cepat |
terus | lajeng, teras | lajeng, teras | terus |
téték | wincik | wincik | rincian |
teu lumrah | yaktos | yaktos | betul, benar |
teu mangkuk | teu kantos | teu kantos | tidak jadi |
teu parok | teu sami | teu sami | tidak sama |
teu pati | teu patos | teu patos | tidak begitu |
teundeun | simpen | simpen | menyimpan |
teureuy | teleg, teureuy | telen | menelan |
ti heula | ti payun | ti payun | dari awl |
timu | pendak | pendak | betemu |
tincak | dampal | dampal | injak |
tinggal | kantun | kantun | tinggal |
titah | jurung | piwarang | perintah |
toa | (pun) ua | (tuang) rama | kakak dari orang tua |
tonggong | tonggong | pungkur | punggung |
topi | dudukuy, topi | langgukan, tudung | topi |
torék | teu nguping | teu ngadangu | tuli |
tukang | pengker, pungkur | pengker, pungkur | belakang |
tukeur | liron | gentos | ganti, tukar |
tulis | serat | serat | tulis |
tulisan | seratan | seratan | tulisan |
tulung | tulung | tandang | tolong |
tulus | cios | cios | jadi dilaksanakan |
tuluy | lajeng, teras | lajeng, teras | jadi, pasti |
tumpak | tumpak | tunggang | naik |
tunda | simpen | simpen | simpan |
tunduh | tunduh | palay | mengantuk |
tunggu | antos | antos | tunggu |
tungkulan | tungkulan | luuhan | menunduk |
turun | lungsur | lungsur | turun |
turut | tumut | tumut | ikut |
tutu | tutu | peuseul | menumbuk |
tuur | tuur | deku, teku | lutut |
ua | (pun) ua | (tuang) rama | kakak dari orang tua |
ubar | obat, ubar | landong | obat |
ucap | ucap | kedal, lisan | ucap |
udud | ngaroko, roko, udud | ngalelet, nyesep, sesep | merokok |
ududeun | rokoeun, ududeun | sesepeun | rokok |
udul | kaluron | kaluron | gugur kandungan |
ulah | teu kénging | teu kénging | jangan, tidak boleh |
ulin | ulin | ameng | main |
umur | yuswa | yuswa | umur |
unina | ungelna, unggelna | ungelna, unggelna | bunyinya |
upama | upami | upami | umpama |
urang | abdi, sim kuring | – | kita |
urus | lereskeun | lereskeun | urus |
urut | tilas | tilas | bekas |
usep | pancing | pancing | pancing |
utah | utah | luga | muntah |
utama | utami | utami | utama |
waktu | waktos, wangkid | waktos, wangkid | waktu, masa |
waluya | wilujeng | wilujeng | selamat |
wani | wantun | wantun | berani |
waras | cageur | damang | sehat |
waréh | palih | palih | sebelah, samping |
warga | wargi | wargi | warga |
warna | rupi | rupi | warna |
warta | wartos | wartos | berita |
waspada | waspaos | waspaos | waspada |
watara | watawis | watawis | beberapa |
watir | hawatos | hawatos | khawatir |
wawuh | kenal, wanoh | kenal, wanoh | kenal |
wedak | pupur | pupur | bedak |
wedal | wedal | weton | muncul, lahir |
wilang | étang | étang | bisa berhitung |
wudu | wudu, wulu | abdas | wudu |
wulu | wudu, wulu | abdas | wudu |
yakti | yaktos | yaktos | sungguh |
yén | wiréh | wiréh | oleh karena, sebab |
sumber: basasunda.com dan caraindonesia.com |
adibeuteung = adik ipar
Terima kasih atas masukannya pak Willy.
tuang=makan
iya itu sudah ada di tabelnya, kalau “tuang” basa lemes keur ka batur itu artinya “makan”, kalau dalam basa loma (biasa) nya yaitu dahar
Maaf Pak. Sebelumnya saya ingin mengucapkan banyak terimakasih atas artikel yang bapak buat ini, sungguh bermanfaat! dan apakah ini ada file/pdf nya Pak? izin saya print, untuk membantu kelancaran saat pelajaran Basa Sunda di sekolah. Terimakasih pak
Bisa di print kok bu websitenya. Saya belum ketemu file word-nya.
ada keterangan ini pa pas mau diprint eh : “You are not allowed to print preview this page, Thank you”