Tabel Lengkap Bahasa Sunda Lemes A-Z

Tabel Lengkap Bahasa Sunda Lemes A-Z
Bahasa Sunda Lemes dan Artinya – Dilihat berdasarkan dari penelitian yang ada, tatakrama dalam bahasa sunda ada beberapa ragam, atau tingkatan jenis gaya bahasa, yang biasa digunakan dalam kehidupan sehari-hari di tanah pasundan. Tingkatan ragam bahasa tersebut adalah “Ragam bahasa lemes atau (halus), dan juga ragam bahasa kasar.”
Pada hakekatnya, digunakannya ragam bahasa lemes atau (halus) tidak lain adalah untuk menunjukkan rasa hormat kepada yang diajak bicara, atau yang bicara kepada yang diajak bicara. Intinya, menunjukan rasa hormat kepada yang diajak bicara, seperti saat berbicara kepada orang tua atau orang yang lebih tua dari kita.
JENIS RAGAM BASA SUNDA LEMES
Ada beberapa ragam jenis penggunaan tatakrama gaya bahasa sunda lemes atau (halus) yang biasa dipergunakan, sedikitnya ada 6 (enam) buah jenis ragam gaya bahasa, diantaranya yaitu :
1. Ragam Basa Lemes Pisan/luhur
2. Ragam Basa Lemes Keur Batur
3. Ragam Basa Lemes Keur Sorangan/lemes sedeng
4. Ragam Basa Lemes Kagok/panengah
5. Ragam Basa Lemes Kampung/dusun
6. Ragam Basa Lemes Budak
Berikut ini list kumpulan basa Sunda loma (biasa), basa Sunda lemes keur ka sorangan (halus untuk diri sendiri), dan basa Sunda lemes keur ka batur (halus untuk orang lain)
(Baca juga: Nama Anggota Badan dalam Basa Sunda Lemes)
Basa loma (biasa) | Basa lemes keur ka sorangan | Basa lemes keur ka batur | Bahasa Indonesia |
---|---|---|---|
abus | lebet | lebet | masuk ke dalam |
acan | teu acan | teu acan | belum |
adi | (pun) adi | (tuang) rai, (tuang) rayi | adik |
adi beuteung | (pun) adi, adi beuteung | (tuang) rai, (tuang) rayi | adik ipar |
adu | aben | aben | adu |
ais | ais | emban | menggendong |
ajang | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
ajar | ajar | wulang, wuruk | mengajar |
aji | aji | aos | mengaji |
aju | ajeng | ajeng | menyampaikan |
akang | akang | engkang | kakak |
aki | (pun) aki | (tuang) éyang | kakek |
aku | angken | angken | mengaku |
ali | ali, cingcing | lélépén | cincin |
alo | (pun) alo | kapiputra | keponakan |
alus | saé | saé | bagus |
ambéh | supados | supados | supaya |
ambek | ambek | bendu, wera | marah |
ambeu | ambeu | ambung | mencium bau |
amit | permios | permios | pamit |
amitan | permios | permios | permisi |
amprok | tepang | tepang | bertemu |
anak | (pun) anak | (tuang) putra | anak |
anco | cawis | cawis | kerangka |
anggang | tebih | tebih | jauh |
anggel | bantal | bantal, kajang mastaka | bantal |
anggeus | atos, parantos, réngsé | atos, parantos | sudah |
angir | kuramas | kujamas | keramas |
angkir | ulem, haturanan calik | ulem, haturanan calik | undang |
anjang | deuheus | tatamu | bertamu |
antara | antawis | antawis | antara |
anteur | jajap | sarengan | antara |
anti | antos | antos | tunggu |
anyar | anyar | anyar | baru |
anyaran | nembéan | nembéan | baru |
arang | awis, awis-awis | awis, awis-awis | mahal |
arék | badé, seja | badé, seja | akan |
arep | ajeng | ajeng | harap |
ari | dupi, upami | dupi, upami | kalau |
asa | raos | raos | perasaan |
asal | kawit | awit, kawit | mula |
aso | aso | leleson | istirahat |
astana | makam, pajaratan, pasaréan | makam, pajaratan, pasaréan | kuburan |
asup | lebet | lebet | masuk |
atawa | atanapi | atanapi | atau |
ati-ati | ati-ati | atos-atos | awas, hati-hati |
atoh | bingah | bingah | senang |
awak | awak | salira | badan |
awéwé | awéwé | istri | perempuan |
aya | aya | aya | ada |
babantu | babantu | babantos | membantu |
babari | gampil | gampil | mudah |
babatang | mayit | layon | jenazah |
babaturan | réréncangan | réréncangan | teman |
baca | aos | aos | baca |
badag | ageung | ageung | besar |
badami | badanten | badanten | bermusyawarah |
badan | badan | salira | badan |
badarat | badarat | nyacat | mendarat |
badéga | réncang | réncang | kawan |
baé | sawios, teu sawios, wios | sawios, teu sawios, wios | tidak apa-apa |
baganti | bagentos | bagentos | berganti |
bagéa | haturan | haturan | selamat, silahkan |
bagéan | bagéan | hancengan | bagian |
bageur | bageur | saé manah | baik |
bagilir | bagentos | bagentos | bergilir |
baheula | kapungkur | kapungkur | dahulu |
baju | baju | anggéan,anggoan, raksukan | pakaian |
bakal | badé, seja | badé, seja | akan |
bakti | baktos | baktos | bakti |
balik | wangsul | mulih | pulang |
balur | balur | lulur, pupur | teman, handai |
bangga | abot, sesah | abot, sesah | susah |
bangun | bangun | sapertos | seperti |
bantu | bantu | bantos | bantu |
bapa | (pun) bapa | (tuang) rama | ayah, bapak |
baraya | réréhan, sadérék | wargi | saudara |
barempug | barempug | barempag | bermusyawarah |
bareng | sareng | sareng | bersama |
baréto | kapungkur | kapungkur | dahulu |
basa | nalika, waktos | nalika, waktos | waktu |
batuk | batuk | gohgoy | batuk |
batur | réncang | réncang | teman |
bawa | bantun | candak | bawa |
bawirasa | bawiraos, ku émutan | bawiraos, ku émutan | meskipun |
béak | séép | séép | habis |
bébéja | nyanggem, popoyan, unjukan, wawartos | nyarios, pupulih, unjukan, wawartos | kabar, mengabari |
béda | bénten | bénten | beda |
begang | begang | langsip, langsit | kurus |
begéng | begang | langsip, langsit | kurus |
béja | wartos | wartos | kabar, mengabari |
belah | palih | palih | sebelah |
bendo | bendo | udeng | blangkon |
bener | leres | leres | betul |
bengék | asma | ampeg | asma |
béré | pasihan | haturan(an), lélér, paparin | memberi |
berekah | aya hibar, pangésto, pangéstu | damang, wilujeng | sehat |
bésan | bésan | warang | besan |
beubeur | beubeur, sabuk | beulitan | sabuk |
beuheung | beuheung | tenggek | leher |
beuki | seneng | sedep | suka |
beulah | palih | palih | sebelah |
beulah (Jadi 2) | beulah | beulah | belah |
beuli | pésér | galeuh | beli |
beunang | kénging | kénging | dapat |
beungeut | beungeut | pameunteu, raray | wajah |
beurang | siang | siang | siang |
beurat | abot | abot | berat |
beuteung | beuteung, padaharan | lambut, patuangan | perut |
bibi | (pun) bibi | (tuang) ibu | bibi |
bijil | medal | medal | keluar |
bikeun | paparinkeun, pasihkeun | haturkeun, lélérkeun, sanggakeun | memberikan |
bilang | étang | étang | menghitung |
bingung | éwed | éwed | bingung |
bireungeuh | bireungeuh, tingal | tingali | melihat |
birit | birit, bujur | imbit | pantat |
bisa | tiasa | iasa | bisa |
bisa jadi | tiasa janten | tiasa janten | bisa jadi |
bisi | bilih | bilih | mungkin |
bisul | bisul | gambuh | bisul |
bitis | bitis | wentis | betis |
biwir | biwir | lambé, lambey | bibir |
boa | tiasa janten | tiasa janten | bisa jadi |
boga | gaduh | kagungan | punya |
bolonan | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
boro | bujeng | bujeng | kesampaian |
boro-boro | bujeng-bujeng | bujeng-bujeng | jangankan |
buang | piceun | beuratan | buang |
bubuang | miceun | kabeuratan | membuang |
budak | budak | murangkalih | anak kecil |
bujal | bujal | udel, puser | pusar |
bujur | birit, bujur | imbit | pantat |
buka (puasa) | buka | bobor | buka puasa |
bukti | buktos | buktos | bukti |
bulan | sasih | sasih | bulan |
bulan puasa | sasih siam | sasih siam | bulan puasa |
bungah | bingah | bingah | senang, gembira |
bungsu | bungsu | putra pangalitna | bungsu |
burit | sonten | sonten | sore |
buru | buru, énggal | buru, énggal | lekas |
butuh | peryogi | peryogi | butuh |
buuk | buuk | rambut | rambut |
cabak | cabak | cepeng | memegang |
cacangkir | cacangkir | tangkepan | cangkir |
cageur | pangésto, pangéstu | damang | sehat |
calana | calana | lancingan | celana |
can | teu acan | teu acan | belum |
candung | wayuh | wayuh | dimadu |
caneut | caneut | leueut | makan |
cangkéng | cangkéng | angkéng | pinggang |
cangkeul | cangkeul | pegel | pegal |
cangkir | cangkir | tangkep | cangkir |
capé | capé | palay | lelah |
cara | sapertos | sapertos | seperti |
caram | carék, caram | wagel | memarahi |
carang | awis, awis-awis | awis, awis-awis | jarang |
carécét | saputangan | salempay | saputangan |
carék | carék, caram | wagel | memarahi |
carékan | carékan | seuseulan | memarahi |
carita | sanggem | carios | berbicara, bercerita |
caritaan | sanggeman | cariosan | pembicaraan |
cécéwok | obéh, ombéh | obéh, ombéh | cebok |
cekel | cekel | cepeng | memegang |
celuk | saur | gentra | memanggil |
cenah | cenah | saurna | katanya |
ceuk | sanggem | saur | katanya |
ceuli | ceuli | cepil | telinga |
ceurik | ceurik | nangis, tangis | menangis |
cici | cici | pair | menuangkan |
cicing | calik, matuh | calik, linggih | diam |
ciduh | ciduh | ludah | ludah |
cik | cobi | cobi | mencoba |
cikal | cikal | putra pangageungna | anak sulung |
cikiih | cikahampangan | cikahampangan | air kencing |
ciling | jamban | jamban | jamban, toilet |
cing | cobi | cobi | mencoba |
cipanon | cipanon | cisoca | air mata |
ciri | tawis | tawis | ciri |
cium | cium | ambung | mencium |
coba | cobi | cobi | mencoba |
cocoba | cocobi | cocobi | mencoba |
cokot | bantun | candak | mengambil |
cukup | cekap | cekap | cukup |
cukur | cukur | paras | cukur |
cumpon | caos, cumpon | caos | penuh |
cunduk | dongkap | rawuh, sumping | datang |
daék | purun | kersa | mau |
dagang | dagang | icalan | dagang |
dago | antos | antos | tunggu |
dahar | neda, teda | tuang | makan |
dangdan | dangdan | dangdos | dandan |
dapur | dapur | pawon | dapur |
datang | dongkap | rawuh, sumping | datang |
déngé | kuping | dangu | mendengar |
deukeut | caket | caket | dekat |
deungen | réncang | réncang | lauk |
deungeun-deungeun | (nu) sanés | (nu) sanés | orang lain, bukan saudara |
déwék | abdi, sim kuring | – | saya |
diangir | dikuramas | dikujamas | dikeramas |
diangkir | diondang, disaur | disaur, diulem | diundang |
dicukur | dicukur | diparas | dicukur |
didik | atik | tutur, wejang, wuruk | mendidik |
didikan | atikan | pitutur, piwejang, piwuruk | didikan |
digusar | digusar | dipeper | disunat |
dikubur | dikaluat | dikurebkeun | dikubur |
dilétak | dilétak | diilat | dijilat |
dipalar | dipalar | dipambrih, dipamrih | diharapkan |
dipaparah | dikinten-kinten | dikinten-kinten | dikira-dikira |
diri | diri | salira | diri sendiri |
disalin | (di)salin | (di)gentos | diganti |
ditaranjang | ditaranjang | diwuwuda | telanjang |
diuk | diuk | calik, linggih | duduk |
dosa | kalelepatan | kalelepatan | dosa |
dubur | dubur | palawangan | dubur |
dudukuy | dudukuy, topi | langgukan, tudung | topi |
duga | kinten | kinten | duga |
duit | artos | artos | duit, uang |
dulur | réréhan, sadérék | wargi | saudara |
duméh | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | karena |
éléh | éleh | kawon | kalah |
éling | émut | émut | ingat |
emang | (pun) paman | (tuang) rama | paman |
émboh | tambih | tambih | tambah |
embung | alim, narah (awéwé) | alim, teu kersa | tidak mau |
emét | kedik | kedik | sedikit |
encan | teu acan | teu acan | belum |
endeng | lami | paos | lama |
éndong | éndong | kulem | menginap |
enggeus | atos, parantos, réngsé | atos, parantos | sudah |
enggon | pamondokan | pajuaran, pangkuleman | penginapan |
entong | teu kénging | teu kénging | tidak boleh |
enya | leres, muhun, sumuhun, yaktos | leres, muhun, sumuhun, yaktos | iya |
enya-enya | leres-leres | leres-leres | benar-benar |
éra | isin | lingsem | malu |
éstu | ésto | ésto | mengindahkan |
eukeur | nuju | nuju | sedang |
eungap | sesek | ampeg | sesak |
eusi | lebetan | lebetan | isi |
eusian | lebetan | lebetan | isinya |
euweuh | teu aya | teu aya | tidak ada |
gado | gado | angkeut | makan tanpa lauk |
gagancangan | énggal-énggalan | énggal-énggalan | cepat-cepat |
gampang | gampil | gampil | mudah |
gancang | énggal | énggal | cepat |
gancangan | énggalan | énggalan | lebih cepat |
gandék | réncang | réncang | teman |
gandéng | baribin | baribin | berisik |
ganti | gentos | gentos | ganti |
gardéng | gardéng | lalangsé | abar |
gawé | damel | damel | kerja |
gedé | ageung | ageung | besar |
gégél | gégél | landep | gigit |
gelung | gelung | sanggul | sanggul |
genah | raos | raos | enak |
gering | udur | teu damang | sakit |
gering parna | udur répot | teu damang wales | sakit parah |
gero | saur | gentra | panggil |
getol | kersaan | kersaan | rajin |
geuing | émutan | émutan | mengingatkan |
geulang | geulang | pinggel | gelang |
geura | geura, mangga | mangga | baiklah, silahkan |
geus | atos, parantos, réngsé | atos, parantos | sudah |
geuwat | énggal, énggal-énggal | énggal, énggal-énggal | cepat |
gigir | gigir | gédéng | sebelah, samping |
gigireun | gigireun | gédéngeun | sebelah, samping |
gilir | gilir | gentos | berganti |
gimir | gimir | rentag manah | jerih |
goda | cobi | cobi | goda |
gogoda | cocobi | cocobi | godaan |
goréng | awon, teu saé | awon, teu saé | jelek |
gugu | tumut | tumut | patuh |
guguling | guguling | pepedek | guling |
gumbira | bingah | bingah | gembira |
gura-giru | gura-giru | énggal-énggalan | segera, cepat-cepat |
gusar | gusar | peper | menyapukan tangan |
haben | haben | teras-terasan | terus-terusan |
hadé | saé | saé | baik, bagus |
hadir | tungkulan, nungkulan | (nga)luuhan | menghadiri |
hal | perkawis | perkawis | hal |
halangan | pambengan | pambengan | halangan |
halis | halis | kening | alis |
hampura | hapunten | haksama, haksami, hapunten | maaf |
handeueul | gegetun | gegetun | sayang sekali |
hanjakal | gegetun | gegetun | sayang sekali |
harega | pangaos | pangaos | harga |
hareup | payun | payun | depan |
harga | pangaos | pangaos | harga |
harita | waktos éta | waktos éta | waktu itu |
hariwang | salempang | rejag manah, salempang | khawatir |
harti | hartos | hartos | arti |
haté | haté | manah, galih | hati |
hawatir | hawatos | hawatos | khawatir |
hayang | hoyong | palay | mau |
hayu | mangga | mangga | ayo, silahkan |
héd | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
hég | geura, mangga | mangga | silahkan |
hélok | hémeng | hémeng | heran |
héran | hémeng | hémeng | heran |
hésé | sesah | sesah | susah |
heuay | heuay | angob | menguap |
heubeul | lami | lami | lama |
heug | mangga | mangga | baiklah, silahkan |
hili | liron | gentos | tukar |
hina | laip | laip | aib |
hirup | hirup | jumeneng | hidup |
hitut | bobos, kabobosan | bobos, kabobosan | kentut |
hudang | hudang | gugah | bangun |
huntu | huntu | waos | gigi |
hutang | piétangan, sambetan | piétangan, sambetan | hutang |
iber | wartos | wartos | berita |
idin | widi | widi | izin |
igel | ibing | ibing | menari, joget |
iket | iket, totopong | totopong, udeng | blangkon |
ilik | tingal | tingali | melihat |
ilikan | tingalan | tingalian | melihat |
ilu | iring | iring | ikut |
imah | rorompok | bumi | rumah |
impi | impén | impén | mimpi |
imut | imut | mésem | tersenyum |
incu | (pun) incu | (tuang) putu | cucu |
indit | mios | angkat, jengkar | pergi |
indung | (pun) biang | (tuang) ibu | ibu |
inget | émut | émut | ingat |
inggis | rémpan | rémpan | takut |
injeum | tambut | tambut | pinjam |
inum | leueut | leueut | minum |
irung | irung | pangambung | hidung |
isuk | énjing, énjing-énjing | énjing, énjing-énjing | pagi |
isukan | énjing | énjing | besok |
isuk-isuk | énjing, énjing-énjing | énjing, énjing-énjing | pagi |
iteuk | iteuk | teteken | tongkat |
itung | itung | étang | menghitung |
iwal | anging, (ka)jabi | anging, (ka)jabi | kecuali |
jaba | anging, (ka)jabi | anging, (ka)jabi | luar |
jadi | janten | janten | jadi |
jaga | jagi | jagi | jaga |
jajaka | nonoman | nonoman | perjaka |
jalma | jalmi | jalmi | manusia |
jang | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
jauh | tebih | tebih | jauh |
jawab | walon | waler | jawab |
jelema | jalmi | jalmi | manusia |
jero | lebet | lebet | dalam |
jeung | miwah, sareng | miwah, sareng | dan |
jeungna deui | sareng deui | sareng deui | bersama lagi |
jieun | damel | damel | membuat |
jiga | sapertos | sakarupi, sapertos, sarupi | seperti |
jima | sapatemon | sapatemon, saresmi | berhubungan intim |
jinah | jinah | ngalambang sari | zina |
joré | goréng | awon | jelek |
jual | ical | ical | jual |
jugjug | bujeng | bujeng | tiba-tiba |
juru | lahir | babar | melahirkan |
jurung | jurung | piwarang | memberitahu |
kabar | wartos | wartos | kabar |
kabéh | sadaya | sadaya | semua |
kabéhanana | sadayana | sadayana | semuanya |
kabur | minggat | (nga)lolos | kabur |
kaburu | kabujeng | kabujeng | terlanjur |
kacamata | kacasoca | kacasoca | kacamata |
kacaritakeun | kacaritakeun | kacaritakeun | diceritakan |
kacida | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
kaciri | katawis | katawis | dikenali |
kadang | wargi | wargi | saudara |
kadang warga | kadang wargi | wargi-wargi sadayana | saudara sekalian |
kadé | ati-ati | atos-atos | hati-hati |
kadudukan | kadudukan | kalungguhan | kedudukan |
kagegeringan | kaleleban | kaleleban | sakit |
kagok | (ka)pambeng | (ka)pambeng | tanggung |
kajaba | kajabi | kajabi | kecuali |
kajeun | sawios, teu sawios, wios | sawios, teu sawios, wios | biarkan |
kakara | nembé | nembé | baru saja |
kakus | jamban | jamban | jamban, toilet |
kalan-kalan | sawaktos-waktos | sawaktos-waktos | sewaktu-waktu |
kalarung | kalangkung | kalangkung | terlewat |
kalenger | kapiuhan | kapidara | pingsan |
kamar | pamondokan | pajuaran, pangkuleman | kamar |
kamar mandi | jamban | jamban | jamban, toilet |
kanyeri | kanyeri | kasawat | sakit |
kapaéhan | kapiuhan | kapidara | pingsan |
kapalang | (ka)pambeng | (ka)pambeng | tanggung |
kapegat | kapegat | kaandeg | tercegat |
kapilih | kapeto | kaselir | terpilih |
karasa | karaos | karaos | terasa |
karék | nembé | nembé | baru saja |
karémbong | karémbong | kekemben | selempang |
karesep | karesep | kalangen, kaseneng, kasedep | yang disukai, hobi |
kari | kantun | kantun | sisa |
karunya | hawatos | hawatos | kasihan |
kasakit | kasakit | kasawat | sakit |
kasanding | kasanding | kasumpingan | kedatangan |
kasurupan | kasarumahan | kacalikan | kesurupan |
katangén | katangén | kauninga | ketahuan |
katara | katawis | katawis | terlihat |
katuhu | katuhu | tengen | kanan |
kawantu | kawantos | kawantos | keberanian |
kawas | sapertos | sakarupi, sapertos, sarupi | seperti |
kawilang | kaétang | kaétang | kehitung |
kawin | jatukrami, ngadahup, nikah, réndéngan | jatukrami, ngadahup, nikah, réndéngan | nikah |
kédé | kénca | kiwa | kiri |
kedeng | kedeng | ébog | berbaring |
kéjo | sangu | sangu | nasi |
kélék | kélék | déhé, ingkab | ketiak |
kénca | kénca | kiwa | kiri |
keris | duhung | duhung | keris |
késang | késang | karinget | keringat |
keun baé | sawios, teu sawios, wios | sawios, teu sawios, wios | biarkan saja |
keur | nuju | nuju | sedang |
keur (pikeun) | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
kiih | kahampangan | kahampangan | kencing |
kira | kinten | kinten | mengira |
kira-kira | kinten-kinten | kinten-kinten | kira-kira |
kirim | kintun | kintun | kirim |
kocap | kacaritakeun | kacaritakeun | terceritakan |
kocapkeun | kacaritakeun | kacaritakeun | terceritakan |
kolot | kolot | sepuh | tua |
komo | sumawonten | sumawonten | bahkan |
kongkorong | kongkorong | kangkalung | kalung |
kop | mangga | mangga | silahkan |
kotoran | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
kuat | kiat | kiat | kuat |
kubur | kaluat | kureb | mengubur |
kudu | kedah | kedah | harus |
kuku | kuku | tanggay | kuku |
kukumbah | wawasuh | wawasuh | mencuci |
kulawarga | kulawargi | kulawargi | saudara sekalian |
kuluwut | nguluwut, nguyung | ngangluh | murung |
kumbah | kumbah | wasuh | mencuci |
kumis | kumis | rumbah | kumis |
kumpul | kempel | kempel | kumpul |
kungsi | kantos | kantos | pernah |
kurang | kirang | kirang | kurang |
kuren | rimbit | rimbit | berkeluarga |
kurenan | rimbitan | rimbitan | kekeluargaan |
kuring | abdi, sim kuring | – | saya |
kuring saréréa | abdi sadayana | – | kita semua |
kuru | begang | langsip, langsit | kurus |
kutu | kutu | puntang | kutu |
labuh | labuh | geubis | jatuh |
lahun | pangkon | pangkon | pangku |
lain | sanés | sanés | bukan |
laju | lajeng, teras | lajeng, teras | terus-terusan |
laki | lalaki | pameget | laki-laki |
laku | pajeng | pajeng | laku |
lalajo | nongton | nongton | melihat, nonton |
lalaki | lalaki | pameget | lelaki |
lamun | upami | upami | kalau |
lanceuk | (pun) lanceuk | (tuang) raka | kakak |
langka | awis, awis-awis | awis, awis-awis | langka |
lantaran | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | sebab |
lapar | hoyong neda, lapar | palay tuang | lapar |
laris | pajeng | pajeng | laris |
larung | langkung | langkung | terlewati |
laun | lami | lami | lambat |
laun-laun | lami-lami | lami-lami | lambat laun |
lawas | lami | lami | lama |
lebah | leresan | leresan | sebelah, samping |
lebaran | boboran (siam) | boboran (siam) | lebaran |
lého | umbel | umbel | ingus |
léngoh | léngoh, teu ngabantun nanaon | teu nyandak nanaon | tidak membawa apa-apa |
létah | létah | ilat | lidah |
létak | létak | ilat | jilat |
leumpang | leumpang | angkat | jalan kaki, berangkat |
leungeun | leungeun | panangan | tangan |
leungit | leungi | ical | hilang |
leutik | alit | alit | kecil |
leuwih | langkung | langkung | lebih |
leuwih hadé | langkung saé | langkung saé | lebih baik |
lila | lami | lami | lama |
liwat | langkung | langkung | lewat |
loba | seueur | seueur | banyak |
luput | lepat | lepat | luput |
maap | hapunten | haksama, haksami, hapunten | maaf |
maca | maca | maos | baca |
magahan | mapagahan | miwejang, ngawurukan | menasehati |
mahal | awis | awis | mahal |
mahi | cekap | cekap | muat, cukup |
maju | majeng | majeng | maju |
maké | nganggo | nganggo | memakai |
maksud | maksad | maksad | maksud |
malah | malih | malih | malah |
malahmandar | mamanawian | mamanawian | mudah-mudahan |
malarat | jalmi teu gaduh | teu kagungan nanaon | miskin |
malem | wengi | wengi | malam |
malik | malik | mayun | menghadap, berbalik |
maliré | maliré | merhatoskeun | memperhatikan |
mamayu | mamayu | mamajeng | nafsu makan setelah sembuh |
mandéan | mandéan | mapadani, nyamian | menyamai |
mandi | mandi | siram, ngebak | mandi |
manéh | – | anjeun, salira | kamu |
manéhna | – | anjeunna | kamunya |
manggih | mendak | mendak | bertemu |
mangka | mugi | mugi(a) | semoga |
mangku | mangku | mangkon | memangku |
mangkuk | kantos | kantos | sudah, pernah |
maot | nilar, tilar dunya, ngantunkeun | pupus | meninggal |
mapagahan | mapagahan | miwejang, ngawurukan | menasehati |
marak | marak | munday | marak |
marga | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | dikira |
marhum | jenatna, marhum | marhum, suargi, suwargi | telah meninggal |
mariksa | mariksa | marios | memeriksa |
marukanana | pangintenna | pangintenna | kemungkinan |
matuh | matuh | linggih | patuh |
mawa | ngabantun | nyandak | bawa |
mayit | layon | layon | jenazah |
mecak | nyobi | nyobi | mencoba |
megat | megat | ngandeg | mencegat |
melang | deudeupeun | deudeupeun | khawatir |
méméh | sateuacan | sateuacan | sebelum |
mencét | meuseul | meuseul | pijat |
mencétan | meuseulan | meuseulan | memijat |
mending | langkung saé | langkung saé | lebih baik |
menerkeun | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
mengi | asma | ampeg | asma |
ménta | neda, nyuhunkeun | mundut | minta |
méré | masihan | maparin, ngahaturan(an), ngalélér | memberi |
meujeuhna | cekap | cekap | layak |
meuli | mésér | ngagaleuh | beli |
meunang | kénging | kénging | dapat |
meureun | panginten | panginten | barangkali |
miang | mios | angkat, jengkar | meminta izin |
mihapé | ngawiat | ngawewerat(an) | titip |
mikeun | maparinkeun, masihkeun | ngahaturkeun, nyanggakeun | memberikan |
milang | ngétang | ngétang | menghitung |
milu | ngiring | ngiring | ikut |
mimiti | kawit | awit, kawit | memulai |
mimitina | kawitna | awitna, kawitna | mulanya |
minangka | étang-étang | étang-étang | sebagai |
minantu | minantu | mantu | menantu |
mindeng | sering | sering | sering |
minggat | minggat | (nga)lolos | minggat |
minyak | lisah | lisah | minyak |
mireungeuh | mireungeuh, ningal | ningali | melihat |
miskin | jalmi teu gaduh | teu kagungan nanaon | miskin |
mitoha | mitoha | mertua | mertua |
montok | montok | ageung | gemuk |
moro | moro | bubujeng | mengejar, memburu |
muga | mugi | mugi(a) | semoga |
muga-muga | mugi-mugi | mugi-mugi | semoga |
mulang | wangsul | mulih | kembalian |
mun | upami | upami | kalau |
mungguh | menggah | menggah(ing) | kalau |
mupakat | mupakat, rempug | rempag | berunding, setuju |
murah | mirah | mirah | murah |
muriang | muriang | nyenyepan | meriang, panas dingin |
muru | ngabujeng | ngabujeng | mengejar |
najan | sanaos | sanaos | walaupun |
naker | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
naksir | nginten | nginten | menaksir |
nandatangan | nandatangan | nawis | menandatangani |
nangtung | nangtung | ngadeg | berdiri |
nanya | naros | naros | bertanya |
naséhat | naséhat, papatah | piwejang, piwuruk | nasehat |
nataku | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
nawar | nawis | mundut | menawar |
néang | milari | milari | mencari |
nedunan | nyaosan, nyumponan | nyaosan | kedatangan |
nembang | nembang | mamaos | menyanyi |
nénjo | ningal | ningali | melihat |
nepi | dugi | dugi | hingga |
ngadagoan | ngantosan | ngantosan | menunggu |
ngadéngé | nguping | ngadangu | mendengar |
ngadidik | ngatik | mitutur, miwejang, miwuruk, ngawuruk(an) | mendidik |
ngadu | ngadu | ngaben | mengadu |
ngageroan | nyauran | ngagentraan | memanggil |
ngageuing | ngageuing | ngémutan | menasehati |
ngagugu | nurut | tumut | penurut |
ngahadéan (ngalusan) | nyaéan | nyaéan | memperindah |
ngahadéan (ngoméan) | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
ngahadiran | nungkulan | ngaluuhan | menghadiri |
ngahalang-halang | magak | magak | menghalangi |
ngahilian | ngalironan | ngagentosan | menukar, mengganti |
ngais | ngais | ngemban | menggendong |
ngajar | ngajar | ngawulang | mengajar |
ngajawab | ngawalon | ngawaler | menjawa |
ngaji | ngaji | ngaos | mengaji |
ngajual | ngical | ngical | menjual |
ngajugjug | ngabujeng | ngabujeng | tiba-tiba |
ngajuru | ngalahirkeun | babar | melahirkan |
ngaku | ngaku | ngangken | mengaku |
ngalahun | mangkon | mangkon | memangku |
ngalusan | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
ngambeu | ngambeu | ngambung | mencium |
ngan | mung, namung | mung, namung | hanya |
nganjang | ngadeuheus | natamu | mendatangi |
nganteur | ngajajap(keun) | nyarengan, nyarengkeun | mengantarkan |
nganti | ngantos | ngantos | menunggu |
ngaran | nami, wasta | jenengan, kakasih | nama |
ngaranyéd | ngaranyéd | ngalambang sari | selingkuh |
ngarep-ngarep | ngajeng-ngajeng | ngajeng-ngajeng | berharap |
ngaroko | ngaroko, udud | ngalelet, nyesep | merokok |
ngaso | ngaso | leleson | beristirahat |
ngawaro | tumut | tumut | patuh |
ngedeng | ngedeng | ébog | berbaring |
ngéndahkeun | ngéstokeun, nurut | ngéstokeun | menyelesaikan |
ngéndong | mondok, ngéndong | kulem, ngawengi | mondok |
ngéstukeun | ngéstokeun, nurut | ngéstokeun, tumut | mengindahkan |
ngeunah | raos | raos | enak |
ngeusian | ngalebetan | ngalebetan | mengisi |
ngéwa | ceuceub | ceuceub | malu |
ngigel | ngigel | ngibing | joget, menari |
ngilikan | ningalan | ningalian | melihat |
ngilu | ngiring | ngiring | ikut |
ngimpi | ngimpén | ngimpén | mimpi |
nginjeum | nambut | nambut | pinjam |
nginum | ngaleueut | ngaleueut | minum |
ngira | nginten | nginten | mengira |
ngising | miceun | kabeuratan | buang air besar |
ngitung | ngitung | ngétang | menghitung |
ngogan | ngondang | ngulem | mengundang |
ngoméan | ngalereskeun | ngalereskeun | memperbaiki |
ngomong | nyanggem | nyarios | bicara |
ngora | anom | anom | muda |
ngubur | ngaluat | ngurebkeun | mengubur |
nguluwut | nguluwut, nguyung | ngangluh | murung |
ngumbah | ngumbah | ngawasuh | mencuci |
nguruskeun | ngalereskeun | ngalereskeun | mengurusi |
nguyung | nguluwut, nguyung | ngangluh | murung |
nimu | mendak | mendak | menemukan |
nincak | nincak | ngadampal | menginjak |
nini | (pun) nini | (tuang) éyang | nenek |
nitah | ngajurung(an) | miwarang(an) | menyuruh |
nohonan | nyaosan, nyumponan | nyaosan | mencukupi |
nu matak | nu mawi | nu mawi | maka dari itu |
nungkulan | nungkulan | ngaluuhan | mengatasi, menunduk |
nurut | ngéstokeun, nurut | ngéstokeun, tumut | ikut |
nutu | nutu | meuseul | menumbuk |
nyaba | nyaba | angkat-angkatan | bepergian |
nyabak | nyabak | nyepeng | memegang |
nyaho | terang | uninga | mengetahui |
nyampak | nyampak | kasondong, nyondong | terlihat |
nyana | nginten | nginten | menyangka |
nyaneut | ngaleueut | ngaleueut | makan |
nyangka | nginten | nginten | memperkirakan |
nyaram | nyaram, nyarék | ngawagel | melarang |
nyarék | nyaram, nyarék | ngawagel | melarang |
nyarékan | nyarékan | nyeuseul(an) | memarahi |
nyaring | nyaring, teu acan mondok | teu acan kulem | nyaring |
nyarita | nyanggem | nyarios | bicara |
nyekel | nyekel | nyepeng | memegang |
nyéléhkeun | masrahkeun | ngahaturkeun, nyanggakeun | memberikan |
nyéléwer | midua haté | midua manah | selingkuh |
nyeluk | nyauran | ngagentraan | memanggil |
nyepah | nyeupah | ngalemar | memakan sirih, sirih |
nyerahkeun | mirak | mirak, ngésér | menceraikan |
nyeri | nyeri | kasawat | sakit |
nyeupah | nyeupah | ngalemar | memakan sirih, sirih |
nyiar | milari | milari | mencari |
nyician | nyician | mairan | menuangkan |
nyium | nyium | ngambung | mencium |
nyoba | nyobi | nyobi | mencoba |
nyokot | ngabantun | nyandak | mengambil |
nyolowédor | nyolowédor | midua manah | selingkuh |
nyukuran | nganuhunkeun | nganuhunkeun | berterima kash |
nyumponan | nyumponan | nyaosan | mencukupi |
nyunatan | ngaberesihan | nyepitan | khitan |
obat | obat, ubar | landong | obat |
ogan | ondang | ulem | undang |
oléh-oléh | kaémutan, kagegelan | kaémutan, kagegelan | oleh-oleh |
omé | leres | leres | memperbaiki |
omong | sanggem | carios, lahir | bicara |
omongan | sanggeman | cariosan, lahiran | pembicaraan |
ondang | ulem, haturanan calik | ulem, haturanan calik | undangan |
pacilingan | jamban | jamban | jamban, toilet |
paéh | nilar, tilar dunya, ngantunkeun | pupus | meninggal |
paham | paham, ngartos | ngartos | mengerti |
pahili | paliron | pagentos | tertukar |
paju | pajeng | pajeng | maju |
paké | anggo | anggo | pakai |
palangan | kareseban, udur sasih | kareseban | haid |
palangsiang | tiasa janten | tiasa janten | bisa jadi |
palar | palar | pambrih, pamrih | diharapkan |
palebah | leresan | leresan | sebelah, samping |
paliré | paliré | perhatoskeun | perhatikan |
pamajikan | (pun) bojo | (tuang) istri, (tuang) rai/rayi, geureuha | istri |
paman | (pun) paman | (tuang) rama | paman |
pancuran | jamban | jamban | kamar mandi |
pandé | pandé | padan, sami | menyamai |
pandé (rupa) | rupi | rupi | rupa |
pandeuri | pengker | pengker | belakangan |
pang | nu mawi | nu mawi | itulah sebabnya |
pangaweruh | kauninga | kauninga | terdengar |
panggih | pendak, tepang | pendak, tepang | bertemu |
pangkat | kadudukan | kalungguhan | kedudukan |
pangku | pangkon | pangkon | menggendong |
pangna | nu mawi | nu mawi | itulah sebabnya |
pangraksa | pangraksa | panangtayungan | perlindungan |
panitih | panitih | sanggétan, sangkétan | peniti |
panon | panon | soca | mata |
pantar | pantar | sayuswa | seusia, sebaya |
pantég | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
papacangan | tunangan | tunangan | tunangan |
paparah | kinten-kinten | kinten-kinten | kira-kira |
papatah | naséhat, papatah | piwejang, piwuruk | nasehat |
parak | parak | punday | mengeringkan sebagian sungai untuk menangkap ikan |
parandéné | sanaos | sanaos | walaupun |
paribasa | paripaos | paripaos | peribahasa |
pariksa | pariksa | parios | periksa |
parna | répot | wales | sakit keras |
paro | palih | palih | sebagian |
parok | sami | sami | sama |
pasti | kantenan, tangtos | kantenan, tangtos | pasti, tentu |
pati | patos | patos | seberapa |
patuh | patuh | linggih | tetap |
payu | pajeng | pajeng | laku |
payung | payung | pajeng | payung |
pecak | cobi | cobi | mencoba |
pédah | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | sebab |
pegat | pegat | andeg | bertemu |
pék | geura, mangga | mangga | silahkan |
pelik | sesah | sesah | susah |
pencét | peuseul | peuseul | pijat |
pénta | teda, suhunkeun | pundut | meminta |
penting | peryogi | peryogi | kepentingan |
pepegatan | pipisahan | pipisahan | perpisahan |
percaya | percanten | percanten | percaya |
perelu | peryogi | peryogi | keperluan |
perkara | perkawis | perkawis | perkara |
perlu | peryogi | peryogi | perlu |
permata | sosoca | sosoca | perlu |
permisi | permios | permios | permisi |
peuting | wengi | wengi | malam |
pianakan | pianakan | wewetengan | peranakan |
pias | pucet | pucet | pucat |
pidato | biantara | biantara | pidato |
pihapé | wiat | wewerat, wiat | titip |
pikeun | kanggo | haturan, kanggo | untuk |
pikir | pikir | manah | pikir |
piligenti | piligentos | piligentos | bergantian |
pilih | peto | selir | terpilih |
pindah | pindah | ngalih | pindah |
pingping | pingping | paha | paha |
pipi | pipi | damis | pipi |
pirang-pirang | pinten-pinten | pinten-pinten | banyak sekali, masih bersyukur |
pireungeuh | pireungeuh, tingal | tingali | diperhatikan, melihat |
pitulung | pitulung | pitandang | pertolongan |
poé | dinten | dinten | hari |
pohara | kalintang | kalintang, teu kinten | sangat |
poho | hilap | lali | lupa |
popotongan | patilasan | patilasan | peninggalan |
potong | tilas | tilas | mantan |
pribadi | pribados | ku anjeun | pribadi |
prihatin | prihatin | prihatos | prihatin |
puasa | puasa | saum | puasa |
puguh | kantenan, tangtos | kantenan, tangtos | jadi, pasti |
pukul | tabuh | tabuh | jam |
pupulih | nyanggem, popoyan, unjukan, wawartos | nyarios, pupulih, unjukan, wawartos | memberitahu |
purun | purun | kersa | bersedia, bisa |
raat | lirén | lirén | reda |
rajin | kersaan | kersaan | rajin |
raket | caket | caket | dekat |
raksa | raksa | tangtayungan | perlindungan |
ramo | ramo | réma | jari |
rampés | mangga | mangga | silahkan masuk |
ranyéd | ranyéd | lambang sari | selingkuh |
rarabi | rarabi | garwaan | beristri |
rarasaan | raraosan | raraosan | perasaan |
rasa | raos | raos | enak |
réa | seueur | seueur | banyak |
récéh | récéh | artos alit | receh |
rék | badé, seja | badé, seja | akan, mau |
remen | sering | sering | sering |
rempug | mupakat, rempug | rempag | bermusyawarah |
rérégan | gardéng | lalangsé | abar, operasi |
resep | resep | langen, seneng, sedep | kegemaran |
reujeung | sareng | sareng | bersama |
reuneuh | kakandungan | bobot, ngandeg | hamil |
reureuh | reureuh | ngaso | istirahat |
rieut | rieut | puyeng | pusing |
rikip | rikip | rencep | diam-diam |
ripuh | répot | répot | repot |
ririkipan | ririkipan | rerencepan | diam-diam |
risi | risi | rémpan | takut |
robah | robih | robih | berubah |
roko | roko | sesepeun | rokok |
rongkah | ageung | ageung | besar |
rua | rupi | rupi | macam |
rugi | rugel | rugel | rugi |
rujuk | rempug | rempag | bersatu kembali |
rumasa | rumaos | rumaos | dikira |
rupa | rupi | rupi | macam |
rurusuhan | énggal-énggalan | énggal-énggalan | cepat-cepat |
rusuh | énggal-énggalan | énggal-énggalan | buru-buru |
saba | saba | angkat-angkatan | bepergian |
sabab | jalaran, (ku) margi | (ku) margi, réh(ing) | sebab |
sabalikna | sawalerna, sawangsulna | sawalerna, sawangsulna | sebaliknya |
sabot | waktos | waktos | ketika |
sabuk | beubeur, sabuk | beulitan | sabuk |
sadia | sayagi, sayogi | sayagi, sayogi | sedia |
sadu | tamada | tamada, tomada | meminta maaf |
saemét | sakedik | sakedik | sedikit |
saendeng-endeng | salamina | sapaosna, sapapaosna | selamanya |
saeutik | sakedik | sakedik | sedikit |
sagala | sagala | saniskanten | segala |
sakapeung | sawaktos-waktos | sawaktos-waktos | sewaktu-waktu |
sakeudeung | sakedap | sakedap | sebentar |
sakit | sakit | kasawat | penyakit, sakit |
sakuduna | sakedahna | sakedahna | seharusnya |
sakur | sadaya, sugri | sadaya, sugri | semua |
salah | lepat | lepat | salah |
salah saurang | salahsawios | salahsawios | salah seorang |
salaki | (pun) lanceuk, salaki | carogé, (tuang) raka | suami |
salamet | salamet | wilujeng | selamat |
salat | netepan, sambéang, sambiang | netepan | salat |
salempang | salempang | rejag manah, salempang | takut |
salésma | salésma | pileg | flu |
salin | salin | gentos | ganti, tukar |
samak | amparan | amparan | tikar |
samarukna | pangintenna | pangintenna | kemungkinan |
saméméh | sateuacan | sateuacan | sebelum |
sampak | sampak | sondong | sedang ada ketika kita datang |
samping | sinjang | sinjang | kain panjang |
sanajan | sanaos | sanaos | walaupun |
sanding | sanding | sumpingan | kedatangan |
sanggeus | saparantos | saparantos | sesudah |
sanggup | sanggem | kersa | sanggup |
sangka | kinten | kinten | sanggup |
sangkan | supados | supados | supaya |
sangu | sangu | sangu | nasi |
saniskara | saniskanten | saniskanten | macam-macam |
sapantar | sapantar | sayuswa | sebaya |
saparo | sapalih | sapalih | sebagian |
sapédah | ku margi, jalaran | réhing | sebab |
saperti | sapertos | sakarupi, sapertos, sarupi | seperti |
saputangan | saputangan | salempay | saputangan |
saré | mondok | kulem | tidur |
saréréa | sadayana | sadayana | semuanya |
sarta | sareng | sareng | bersama |
sarua | sami, sarupi | sami, sarupi | sama |
sasadu | tamada | tamada, tomada | meminta maaf |
sasarap | neda (énjing-énjing), sasarap | tuang (énjing-énjing) | sarapan |
sawadina | sakedahna | sakedahna | seharusnya |
sawah | sérang | sérang | sawah |
sawaréh | sapalih | sapalih | sebagian |
sawatara | sawatawis | sawatawis | beberapa |
sayaga | sayagi | sayagi | sedia |
sebut | sebat | sebat | sebut |
sedih | sedih | sedih, sungkawa | sedih |
séjén | sanés | sanés | bukan |
séléh | pasrah | hatur, sangga | menyerah |
séléwér | pidua haté | pidua manah | selingkuh |
sémah | (ta)tamu | (ta)tamu | tamu |
semet | dugi ka, wangkid | dugi ka, wangkid | batas |
senang | senang | raos mahan | gembira |
serah | késér, pirak | késér, pirak | cerai |
serahkeun | késér, pirak | késér, pirak | menceraikan |
sérédan | rorodan | rorodan | sisa makan yang tidak habis |
seret | wangkid | wangkid | seret |
sésa | kantun | kantun | sisa |
seubeuh | wareg | sesek | kenyang |
seug | mangga | mangga | silahkan |
seupah | lemar | lemar | sirih |
seuri | seuri | gumujeng, kahaturan | tertawa |
siar | pilari | pilari | mencari |
sibanyo | sibanyo | tamas, wawasuh | mencuci |
sim kuring | sim abdi | – | saya |
simbut | simbut | kampuh | selimut |
simpang | sindang | sindang | mampir |
sing | mugi | mugi(a) | semoga |
sirah | sirah | mastaka | kepala |
siram | sébor | sébor | siram |
sirit | larangan, rarangan | larangan, rarangan | penis |
sisig | sisig | susur | susur |
sisir | pamérés | pamérés | sisir |
soara | sora | soanten | suara |
solat | netepan, sambéang, sambiang | netepan | solat |
sono | sono | honeng, oneng | kangen |
sora | soanten | soanten | suara |
sorangan | sorangan | nyalira | sendiri |
soré | sonten | sonten | sore |
sugan | manawi | manawi | mungkin |
suku | suku | sampéan | kaki |
sukur | nuhun | nuhun | berterima kash |
sumawon | sumawonten | sumawonten | bahkan |
sumawona | sumawonten | sumawonten | bahkan |
sunat | beresihan | sepitan | khitan, sunat |
sungut | cangkem | baham | mulut |
supaya | supados | supados | supaya |
surat | serat | serat, tétésan | surat |
surup | sarumah | calik | kesurupan |
susah | sesah | sesah | susah |
susu | pinareup | pinareup | payudara |
suweng | kurabu, suweng | giwang, sumber | anting |
suwung | seweng, suwung | seweng, suwung | kosong |
tabéat | adat | panganggo | tabiat |
tacan | teu acan | teu acan | belum |
tadina | awitna, kawitna | awitna, kawitna | tadinya |
tai | kokotor | kokotor | tahi |
taksir | kinten | kinten | perkiraan |
taktak | taktak | taraju | pundak |
talatah | wiat saur | wiat saur | amanah |
tambah | tambih | tambih, wuwuh | tambah |
tampa | tampi | tampi | terima |
tampolong | tampolong, tempat ludah | pangludahan | tempat meludah |
tanaga | tanagi | tanagi | tenaga |
tanda | tawis | tawis | menandatangani |
tandatangan | tandatangan | tawis | tanda tangan |
tangén | nyaho | uninga | mengetahui |
tangga | tanggi | tanggi | tetangga |
tanggal | (ka)ping | (ka)ping | tanggal |
tanggung | tanggel | tanggel | tanggung |
tanggung jawab | tanggel waler | tanggel waler | tanggung jawab |
tangtu | kantenan, tangtos | kantenan, tangtos | tentu |
tangtung | tangtung | adeg | berdiri |
tanwandé | tangtos | tangtos | sudah |
tanya | taros | parios, taros | tanya |
tapi | nanging | nanging | tetapi |
tarang | tarang | taar | kening |
taranjang | taranjang | wuwuda | telanjang |
tarima | tampi | tampi | terima |
tasma | kacasoca | kacasoca | kacamata |
tatangga | tatanggi | tatanggi | tetangga |
taun | warsih | warsih | tahun |
tawar | tawis | pundut | tawar |
tayoh | rupi | rupi | macam |
tayohna | rupina | rupina | rupanya |
téang | pilari | pilari | menengok, melayat |
tedun | caos | caos | tenang |
teleg | teleg, teureuy | telen | menelan |
tembang | tembang | mamaos | lagu |
tempo | tingal | tingali | lihat |
témpo | sarantos | sarantos | tempo |
ténjo | tingal | tingali | lihat |
tepi | dugi | dugi | sampai |
tepung | tepang | tepang | bertemu |
téré | téré | kawalon | tiri |
téréh | énggal | énggal | cepat |
terus | lajeng, teras | lajeng, teras | terus |
téték | wincik | wincik | rincian |
teu lumrah | yaktos | yaktos | betul, benar |
teu mangkuk | teu kantos | teu kantos | tidak jadi |
teu parok | teu sami | teu sami | tidak sama |
teu pati | teu patos | teu patos | tidak begitu |
teundeun | simpen | simpen | menyimpan |
teureuy | teleg, teureuy | telen | menelan |
ti heula | ti payun | ti payun | dari awl |
timu | pendak | pendak | betemu |
tincak | dampal | dampal | injak |
tinggal | kantun | kantun | tinggal |
titah | jurung | piwarang | perintah |
toa | (pun) ua | (tuang) rama | kakak dari orang tua |
tonggong | tonggong | pungkur | punggung |
topi | dudukuy, topi | langgukan, tudung | topi |
torék | teu nguping | teu ngadangu | tuli |
tukang | pengker, pungkur | pengker, pungkur | belakang |
tukeur | liron | gentos | ganti, tukar |
tulis | serat | serat | tulis |
tulisan | seratan | seratan | tulisan |
tulung | tulung | tandang | tolong |
tulus | cios | cios | jadi dilaksanakan |
tuluy | lajeng, teras | lajeng, teras | jadi, pasti |
tumpak | tumpak | tunggang | naik |
tunda | simpen | simpen | simpan |
tunduh | tunduh | palay | mengantuk |
tunggu | antos | antos | tunggu |
tungkulan | tungkulan | luuhan | menunduk |
turun | lungsur | lungsur | turun |
turut | tumut | tumut | ikut |
tutu | tutu | peuseul | menumbuk |
tuur | tuur | deku, teku | lutut |
ua | (pun) ua | (tuang) rama | kakak dari orang tua |
ubar | obat, ubar | landong | obat |
ucap | ucap | kedal, lisan | ucap |
udud | ngaroko, roko, udud | ngalelet, nyesep, sesep | merokok |
ududeun | rokoeun, ududeun | sesepeun | rokok |
udul | kaluron | kaluron | gugur kandungan |
ulah | teu kénging | teu kénging | jangan, tidak boleh |
ulin | ulin | ameng | main |
umur | yuswa | yuswa | umur |
unina | ungelna, unggelna | ungelna, unggelna | bunyinya |
upama | upami | upami | umpama |
urang | abdi, sim kuring | – | kita |
urus | lereskeun | lereskeun | urus |
urut | tilas | tilas | bekas |
usep | pancing | pancing | pancing |
utah | utah | luga | muntah |
utama | utami | utami | utama |
waktu | waktos, wangkid | waktos, wangkid | waktu, masa |
waluya | wilujeng | wilujeng | selamat |
wani | wantun | wantun | berani |
waras | cageur | damang | sehat |
waréh | palih | palih | sebelah, samping |
warga | wargi | wargi | warga |
warna | rupi | rupi | warna |
warta | wartos | wartos | berita |
waspada | waspaos | waspaos | waspada |
watara | watawis | watawis | beberapa |
watir | hawatos | hawatos | khawatir |
wawuh | kenal, wanoh | kenal, wanoh | kenal |
wedak | pupur | pupur | bedak |
wedal | wedal | weton | muncul, lahir |
wilang | étang | étang | bisa berhitung |
wudu | wudu, wulu | abdas | wudu |
wulu | wudu, wulu | abdas | wudu |
yakti | yaktos | yaktos | sungguh |
yén | wiréh | wiréh | oleh karena, sebab |
sumber: basasunda.com dan caraindonesia.com |
adibeuteung = adik ipar
Terima kasih atas masukannya pak Willy.
tuang=makan
iya itu sudah ada di tabelnya, kalau “tuang” basa lemes keur ka batur itu artinya “makan”, kalau dalam basa loma (biasa) nya yaitu dahar